Bệnh trĩ nên kiêng gì để nhanh khỏi và tránh tái phát?

Bệnh trĩ nên kiêng gì để nhanh khỏi?

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ (hay còn gọi là bệnh lòi dom) là tình trạng các tĩnh mạch (mạch máu nhỏ) ở vùng hậu môn và phần cuối của trực tràng bị sưng phồng, giãn ra quá mức do áp lực tăng cao. Điều này dẫn đến sự hình thành các búi trĩ, gây ra các triệu chứng khó chịu như:

• Chảy máu: Thường là máu đỏ tươi, dính trên giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt sau khi đi đại tiện. Đây là triệu chứng phổ biến nhất.
• Đau rát, ngứa ngáy: Đặc biệt sau khi đi đại tiện hoặc khi búi trĩ bị viêm nhiễm.
• Sưng tấy, khó chịu: Cảm giác có khối lạ ở hậu môn.
• Sa búi trĩ: Búi trĩ có thể lòi ra ngoài hậu môn khi đi đại tiện hoặc khi gắng sức, ban đầu có thể tự co lên, sau này có thể cần dùng tay đẩy vào hoặc không thể đẩy vào được.
• Tiết dịch nhầy: Gây ẩm ướt vùng hậu môn.

Dựa vào vị trí hình thành búi trĩ mà người ta chia bệnh trĩ thành trĩ nội, trĩ ngoại và trĩ hỗn hợp. 

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Nguyên nhân chính là do tăng áp lực lên các tĩnh mạch vùng hậu môn – trực tràng, bao gồm:

• Táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính: Rặn mạnh khi đi đại tiện làm tăng áp lực.
• Chế độ ăn ít chất xơ: Gây phân khô, khó đi ngoài.
• Ngồi hoặc đứng quá lâu: Làm ứ đọng máu ở vùng chậu.
• Mang thai và sinh nở: Thai nhi gây áp lực lên vùng chậu, quá trình rặn đẻ cũng làm tăng áp lực.
• Béo phì: Tăng áp lực lên vùng bụng và chậu.
• Tuổi tác: Thành tĩnh mạch có xu hướng yếu đi theo thời gian.
• Yếu tố di truyền: Một số người có thành tĩnh mạch yếu bẩm sinh.
• Lao động nặng, mang vác vật nặng thường xuyên.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Bệnh trĩ nên kiêng gì trong chế độ ăn uống?

Khi bị bệnh trĩ, việc kiêng cữ một số loại thực phẩm và thói quen sinh hoạt đóng vai trò rất quan trọng trong việc giảm các triệu chứng khó chịu và hỗ trợ điều trị:

Thức ăn cay nóng

Ớt, tiêu, gừng, mù tạt, các món ăn nhiều gia vị cay nóng có thể kích thích đường ruột, gây nóng trong, táo bón hoặc tiêu chảy, làm tăng cảm giác đau rát, khó chịu ở hậu môn và khiến tình trạng trĩ trở nên nặng hơn.

Thịt đỏ và thực phẩm nhiều đạm

Thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, các loại thịt có hàm lượng đạm quá cao thường khó tiêu hóa, có thể gây táo bón và tăng áp lực lên hậu môn.

Thực phẩm nhiều dầu mỡ và chế biến sẵn

Gà rán, khoai tây chiên, đồ ăn nhanh, đồ hộp, xúc xích, lạp xưởng... chứa nhiều chất béo bão hòa, khó tiêu hóa, gây đầy bụng, rối loạn tiêu hóa và tăng nguy cơ táo bón.

Bệnh trĩ cần kiêng ăn thức ăn nhanh, đồ chiên rán

Thực phẩm quá mặn

Các món ăn kho, dưa muối, mắm... chứa nhiều muối có thể gây giữ nước, làm phân cứng hơn và khó đi ngoài, đồng thời làm búi trĩ nhạy cảm hơn.

Ngũ cốc tinh chế

Bánh mì trắng, mì ống, bánh quy, bánh ngọt... đã được loại bỏ cám và mầm, nên chứa rất ít chất xơ, dễ gây táo bón.

Đồ uống có cồn và caffeine

Rượu, bia, cà phê, trà đen có thể gây mất nước trong cơ thể, làm phân khô cứng, tăng nguy cơ táo bón và làm trầm trọng thêm tình trạng trĩ.

Sản phẩm từ sữa

Sữa, sữa chua, kem, phô mai có thể gây khó tiêu hoặc đầy hơi ở một số người, dẫn đến táo bón.

Một số loại trái cây

Trái cây chưa chín (như chuối xanh), nho khô, đu đủ chín quá có thể gây táo bón.

Những thói quen sinh hoạt cần tránh 

Bên cạnh chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt cũng vô cùng quan trọng đối với việc cải thiện và ngăn ngừa tiến triển bệnh trĩ: 

Ngồi lâu, đứng lâu một chỗ

Ngồi hoặc đứng quá lâu gây áp lực lên vùng hậu môn, làm bệnh trĩ trầm trọng hơn. Cứ mỗi 30–60 phút nên đứng dậy đi lại hoặc vận động nhẹ để giảm áp lực lên trực tràng.

Nhịn đi vệ sinh

Việc nhịn đi ngoài sẽ làm phân bị khô cứng, khó đi hơn, dẫn đến táo bón và phải rặn mạnh khi đại tiện, gây áp lực lên búi trĩ.

Rặn mạnh khi đi đại tiện

Hành động này làm tăng áp lực trong ổ bụng và vùng hậu môn, khiến các tĩnh mạch trĩ giãn ra, sưng to và dễ bị sa, chảy máu.

Ngồi bồn cầu quá lâu

Tương tự như ngồi lâu, việc này cũng làm tăng áp lực lên hậu môn.

Lao động nặng, mang vác vật nặng

Các hoạt động này làm tăng áp lực ổ bụng đột ngột, ảnh hưởng xấu đến búi trĩ.

Vệ sinh hậu môn không đúng cách

Vệ sinh quá mạnh tay hoặc sử dụng giấy vệ sinh thô ráp có thể làm tổn thương búi trĩ và vùng da hậu môn. Nên rửa sạch bằng nước ấm sau khi đi vệ tiện và thấm khô nhẹ nhàng.

Mặc quần áo bó sát

Quần áo quá chật, đặc biệt là ở vùng háng và mông, có thể gây cọ xát, bí bách và làm tăng tình trạng viêm nhiễm ở búi trĩ.

Lời khuyên cho người bệnh trĩ

Ngoài những thực phẩm và thói quen cần tránh thì một số các biện pháp khác giúp điều trị bệnh trĩ tại nhà an toàn, hiệu quả là:

Sử dụng thuốc bôi, thuốc đặt

Thuốc bôi chứa corticosteroid (hydrocortisone): Giúp giảm viêm, ngứa, sưng.

Thuốc bôi chứa chất gây tê cục bộ (lidocaine): Giúp giảm đau tạm thời.

Thuốc bôi chứa hoạt chất bảo vệ (kẽm oxit, vaseline): Tạo lớp màng bảo vệ, làm dịu da.

Thuốc đặt hậu môn: Có tác dụng tương tự thuốc bôi, được dùng cho trĩ nội.

Ăn nhiều chất xơ

Chất xơ hòa tan: Có trong yến mạch, lúa mạch, trái cây như táo (có vỏ), lê, cam, bưởi, quả mọng, đậu lăng, đậu Hà Lan. Chất xơ hòa tan giúp phân mềm, dễ đi ngoài hơn.

Chất xơ không hòa tan: Có trong rau xanh lá đậm (rau bina, cải xoăn), bông cải xanh, súp lơ, ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, bánh mì nguyên cám), các loại hạt. Chất xơ không hòa tan giúp tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột.

Uống đủ nước

Uống ít nhất 2-2.5 lít nước (khoảng 8-10 ly) mỗi ngày. Nước giúp làm mềm phân, giúp quá trình đại tiện diễn ra dễ dàng hơn, giảm áp lực lên hậu môn.

Vận động thường xuyên

Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga ít nhất 30 phút mỗi ngày. Vận động giúp kích thích nhu động ruột, giảm táo bón và tăng cường lưu thông máu.

Kiểm soát cân nặng

Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên vùng hậu môn trực tràng.

Giảm căng thẳng

Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây táo bón hoặc tiêu chảy. Hãy tìm cách thư giãn như thiền, nghe nhạc, đọc sách.

Ngâm hậu môn trong nước ấm 

Ngâm vùng hậu môn trong chậu nước ấm khoảng 15-20 phút, 2-3 lần/ngày. Nước ấm giúp làm dịu cảm giác đau rát, ngứa ngáy, giảm sưng và tăng lưu thông máu.

Sử dụng túi chườm lạnh

Chườm túi đá bọc trong vải mềm lên vùng hậu môn trong vài phút để giảm sưng và đau.

Dùng bài thuốc Trĩ Đông y 

Đông y có bài thuốc trị bệnh trĩ hiệu quả, với thành phần gồm các thảo dược như đảng sâm, hoàng kỳ, đương quy, bạch truật, thăng ma, sài hồ, trần bì, cam thảo, sen, ý dĩ… có tác dụng giảm đau rát ở vùng hậu môn, làm bền vững thành mạch, chống chảy máu, cầm máu, co các búi trĩ, ngăn ngừa bệnh trĩ tái phát.

Hiện nay, bài thuốc đã được chuyển giao sản xuất tại nhà máy dược phẩm chuẩn GMP-WHO, tạo nên Thuốc Trĩ dạng viên nén tiện sử dụng và dễ bảo quản.

Thuốc Trĩ dạng viên nén thường dùng trong các trường hợp trĩ cấp tính có các biểu hiện như: chảy máu khi đại tiện, đau rát, sưng ở vùng hậu môn, búi trĩ sa ra ngoài…..; Trĩ nội độ 1, 2, 3; trĩ ngoại; Dự phòng bệnh trĩ tái phát.

Thuốc Trĩ dạng viên nén có bán tại hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc, người bị bệnh trĩ có thể tham khảo sử dụng.