Chọn nghề theo năng lực, sở thích hay ý cha mẹ?

Chọn nghề theo năng lực, sở thích hay ý cha mẹ?
Vào mùa tuyển sinh, chủ đề chọn nghề, chọn trường luôn khiến các học sinh băn khoăn, khó đưa ra quyết định.

Chọn nghề theo năng lực, sở thích hay ý cha mẹ
Học sinh Trường THPT Trần Phú, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội tại một chương trình hướng nghiệp.

Chọn ngành nghề là định hướng rất quan trọng trong cuộc đời. Chính vì vậy, các chuyên gia khuyên rằng, học sinh nên tìm hiểu đầy đủ nhất các thông tin khi chọn ngành, chọn nghề…

Theo ước mơ thời trẻ của… cha mẹ

Làm sao để chọn đúng ngành học? Làm sao để sau khi tốt nghiệp ra trường có công ăn việc làm ổn định? Chọn ngành học gì để không phải làm trái ngành? Và còn rất nhiều băn khoăn khác mỗi khi kỳ tuyển sinh đến.

Có thể thấy thực tế, đối với các bậc làm cha, làm mẹ thì việc chọn ngành nào, trường nào cho con sau khi tốt nghiệp THPT luôn khiến họ phải đau đầu. Phần lớn các bậc phụ huynh luôn hướng con đến những ngành nghề mình nghĩ rằng sẽ tốt nhất cho con. Có cha mẹ chuẩn bị từ sớm để con theo ngành nghề truyền thống của gia đình nhưng cũng có những phụ huynh muốn gửi gắm ước mơ thời trẻ của mình vào con.

Một số ý kiến cho rằng, các bậc làm cha, làm mẹ luôn hy vọng con của mình có một công việc ổn định, thu nhập cao và nhiều khi họ đã thay con quyết định luôn cả nghề nghiệp tương lai. Vì họ cho rằng bố mẹ là người đi trước, từng trải nên sẽ có nhiều sự hiểu biết hơn. Khi làm việc này, các bậc cha mẹ đã “quên” đi cảm nhận của con cái và không biết rằng con mình có thật sự yêu thích và phù hợp với điều đó hay không?

PGS.TS Trần Thành Nam, giảng viên Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đánh giá, thực tế thì hướng nghiệp là quá trình phức tạp cần có thời gian để cá nhân trải nghiệm, cân nhắc xác định lựa chọn nghề nghiệp dựa trên những căn cứ về nguyện vọng, sở thích và nhu cầu thị trường lao động. Hướng nghiệp bây giờ phải theo những tiến trình quy chuẩn, dựa trên bằng chứng khoa học để đảm bảo cá nhân có thể thích ứng với mọi biến động và bất định nghề nghiệp trong tương lai.

Theo PGS.TS Trần Thành Nam, nhiều cha mẹ thường mắc một số sai lầm cơ bản như thiếu tôn trọng mong muốn của con, áp đặt với suy nghĩ “con còn nhỏ, đã biết gì mà chọn”. Bởi suy nghĩ đó nên nhiều bậc cha mẹ đã bỏ mặc, không quan tâm định hướng nghề, không nói với con về vấn đề này từ sớm. Thậm chí, nhiều bậc cha mẹ coi trọng hình thức nghề (doanh nhân, bác sĩ, kỹ sư) hơn giá trị của nghề. Sắp đặt toàn bộ lộ trình cho con (học gì, ra làm gì, sẽ thăng tiến thế nào), hướng nghề không căn cứ vào khả năng của con (cứ học trường để cha mẹ cảm thấy tự hào)…

“Nhiều bậc cha mẹ còn sử dụng tài chính để giúp con hoàn thành chương trình và có việc làm, chọn học trường vì chú ý cơ hội xin việc hơn là cơ hội phát huy sở trường của con”, vị chuyên gia phân tích.

Chuyên gia Trần Thành Nam nhận định, tất cả những sai lầm đó nếu xảy ra sẽ khiến cho năng lực thực của đứa trẻ thui chột. Trẻ cảm thấy chán nản, mệt mỏi với ngành học và chân dung nghề nghiệp tương lai, kể cả khi tốt nghiệp ra trường, cá nhân cũng không thực sự yêu nghề và từ chối công việc ngay cả khi có cơ hội.

Chọn nghề theo năng lực, sở thích hay ý cha mẹ
Ảnh minh họa ITN.

Chọn nghề như chọn bạn đời

Một kết quả khảo sát của của Trung tâm Hỗ trợ và Tư vấn tâm lý thuộc Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho thấy, có tới 65,4% sinh viên năm thứ nhất tại một số trường đại học chưa hiểu hết về mục đích, ý nghĩa của ngành mình học; 50,8% không biết học xong sẽ làm việc gì và nơi nào tuyển dụng. Có đến 75,6% sinh viên cho biết, họ ít thỏa mãn với nghề đã chọn, vào học mới biết không hợp hay 32,4% sinh viên muốn được thi lại vào năm sau.

Thực tế có những bạn trẻ rất thành công khi được gia đình định hướng ngành nghề. Ngược lại cũng có những bạn phải học, làm việc ở những ngành nghề các bạn không thực sự yêu thích, dẫn đến lãng phí thời gian, tiền bạc của bản thân, gia đình.

Vì thế, các chuyên gia đưa ra lời khuyên rằng, đối với những học sinh cảm thấy không hứng thú với ngành học mà bố mẹ chọn thì hãy tinh tế trình bày và thuyết phục để các bậc cha mẹ hiểu về mong muốn, sở thích, khả năng của mình. Đồng thời, hãy cho phụ huynh hiểu, nếu sự kỳ vọng ấy quá sức và các bạn học sinh phải gồng mình thực hiện thì sẽ tạo nên những áp lực, stress, trong quá trình học lâu dài, mất dần hứng thú, kết quả học tập sa sút và có thể bỏ ngang ngành học khiến mọi việc vừa dở dang vừa lãng phí tiền bạc, thời gian lẫn công sức.

GS.TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM đã đưa ra một số giải pháp để tránh xung đột giữa cha mẹ và con khi chọn ngành nghề tại chương trình tuyển sinh - hướng nghiệp đặc biệt dành cho phụ huynh diễn ra mới đây.

Theo ông Sơn, cha mẹ không thể sống thay con cái mãi được. Hành trình thành công, hạnh phúc phải là hành trình, lựa chọn của con. Các con ngày nay thông minh và bản lĩnh. Phụ huynh nên lắng nghe con em mình hơn để giảm thiểu khác biệt trong suy nghĩ, định hướng giá trị nghề nghiệp, chọn ngành xét tuyển.

Cũng theo ông Sơn phân tích, ngày nay, sự phân bố lao động có sự thay đổi. Cha mẹ nhớ lại quá khứ vài chục năm nên định hướng cho con các nghề ổn định, an toàn, không quá thách thức. Tuy nhiên, con cái lại không muốn như vậy. Các con có sự chuyển dịch trong tư duy, nghề nghiệp và lối sống, muốn có sự thách thức. Đây là nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn trong tư duy chọn nghề khi tuyển sinh với cha mẹ.

Cha mẹ tạo mọi điều kiện để con em có năng lực, kỹ năng thông tin, ngoại ngữ nhưng lại mong muốn con mình chọn nghề nào an toàn, tránh mạo hiểm. Các con sinh ra trong thời đại có nhiều cơ hội, sớm bộc lộ năng khiếu, lựa chọn cá nhân, nên các em sẽ có những lựa chọn khác. Cha mẹ cần bình tĩnh, lắng nghe con cái nên đồng hành để con em hiểu về nghề, hiểu được cơ hội và thách thức của nghề đó.

Ông Sơn nhận định rằng, khi có sự khác biệt lựa chọn ngành nghề tuyển sinh, phụ huynh đừng giải quyết ngay lập tức trong một lần. Nếu chưa có đủ luận cứ để thuyết phục con, cha mẹ nên lắng nghe con và nhờ thêm bên thứ ba để trao đổi với con. Lựa chọn nghề nghiệp như chọn bạn đời của con, cha mẹ hãy thông cảm, không ép buộc từ sự chủ quan của mình.

Link gốc: https://giaoducthoidai.vn/chon-nghe-theo-nang-luc-so-thich-hay-y-cha-me-post636058.html

Bình luận

0 bình luận, đánh giá

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi
Cùng chuyên mục
Elon Musk ngăn chặn nỗ lực phản công của Ukraine

Elon Musk ngăn chặn nỗ lực phản công của Ukraine

27-07-2025 07:00

Doanh nhân Mỹ Elon Musk đã ra lệnh vào năm 2022 khiến cuộc phản công của quân đội Ukraine thất bại và làm suy giảm niềm tin của Kiev đối với hệ thống Starlink - hãng tin Reuters dẫn các nguồn tin riêng cho biết hôm 25/7.

Bài xem nhiều

Đáng chú ý

Nổi bật trang chủ
HLV Kim Sang Sik tin tưởng U23 Việt Nam vô địch Đông Nam Á
26 Tháng 07, 2025

HLV Kim Sang Sik quyết tâm cùng đội tuyển U23 Việt Nam vô địch U23 Đông Nam Á.

Đọc thêm
Lịch sử đối đầu áp đảo của U23 Việt Nam trước U23 Philippines

Lịch sử đối đầu áp đảo của U23 Việt Nam trước U23 Philippines

25 Tháng 07, 2025

Đội tuyển U23 Việt Nam đang sở hữu thành tích bất bại trước U23 Philippines trong hơn một thập kỷ qua.

TPHCM ghi nhận ca đầu tiên mắc bệnh ho gà trong năm

TPHCM ghi nhận ca đầu tiên mắc bệnh ho gà trong năm

25 Tháng 07, 2025

Ngày 24/7, thông tin từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM (HCDC), ca bệnh ho gà đầu tiên trong năm là trẻ nhỏ khoảng...

Thái Lan có bao nhiêu chiến đấu cơ F-16?

Thái Lan có bao nhiêu chiến đấu cơ F-16?

25 Tháng 07, 2025

Quân đội Thái Lan được cho là vượt trội hơn quân đội nước láng giềng Campuchia về cả quân số lẫn vũ khí.

‘Messi sẽ nâng tầm World Cup 2026’

‘Messi sẽ nâng tầm World Cup 2026’

25 Tháng 07, 2025

Liên đoàn bóng đá Argentina xác nhận siêu sao Messi sẽ cùng tuyển quốc gia tham dự vòng chung kết World Cup 2026.

Lật xe khách Quốc lộ 1 tại Hà Tĩnh: 9 người tử vong, 15 người bị thương

Lật xe khách Quốc lộ 1 tại Hà Tĩnh: 9 người tử vong, 15 người bị thương

25 Tháng 07, 2025

Rạng sáng 25/7, một chiếc xe giường nằm chạy tuyến Hà Nội–Đà Nẵng mất lái và lật nghiêng tại phường Sông Trí (Hà Tĩnh), khiến...

Nhật Bản nỗ lực nâng cao giáo dục tiếng Anh

Nhật Bản nỗ lực nâng cao giáo dục tiếng Anh

25 Tháng 07, 2025

Chính phủ Nhật Bản đang đẩy mạnh nỗ lực nâng cao kỹ năng ngoại ngữ cho học sinh, thông qua việc cải cách chương trình...

Gameshow làm sống dậy hình ảnh miền quê Việt

Gameshow làm sống dậy hình ảnh miền quê Việt

25 Tháng 07, 2025

Những chương trình gameshow (trò chơi truyền hình) làm sống dậy hình ảnh nông thôn Việt một cách gần gũi, sinh động.

Trung Quốc, Malaysia kêu gọi Thái Lan, Campuchia sớm đàm phán: Hòa bình là lựa chọn duy nhất

Trung Quốc, Malaysia kêu gọi Thái Lan, Campuchia sớm đàm phán: Hòa bình là lựa chọn duy nhất

25 Tháng 07, 2025

Thủ tướng Anwar Ibrahim của Malaysia nước hiện giữ vai trò Chủ tịch ASEAN, bày tỏ hy vọng Campuchia và Thái Lan sẽ ngừng...

Jin (BTS) mang concert solo lên màn ảnh rộng toàn cầu

Jin (BTS) mang concert solo lên màn ảnh rộng toàn cầu

25 Tháng 07, 2025

Jin (BTS) sẽ đưa sân khấu của mình tại Ziggo Dome (Amsterdam) đến với khán giả toàn cầu qua hình thức trình chiếu trực tiếp...

Đội tuyển quốc gia Việt Nam lọt top 10 tại Kỳ thi Olympic Vật lí quốc tế 2025

Đội tuyển quốc gia Việt Nam lọt top 10 tại Kỳ thi Olympic Vật lí quốc tế 2025

25 Tháng 07, 2025

Bộ GD&ĐT thông tin về kết quả chính thức của đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic Vật lí Quốc tế (IPhO) năm...

Triệt phá đường dây kinh doanh 127.000 sản phẩm thuốc lá điện tử

Triệt phá đường dây kinh doanh 127.000 sản phẩm thuốc lá điện tử

25 Tháng 07, 2025

14 người vừa bị cơ quan chức năng TP Hà Nội khởi tố về hành vi buôn bán 127.000 sản phẩm thuốc lá điện tử...

Jang Dong Gun tái xuất, ngoại hình U60 khiến ai nấy ngỡ ngàng

Jang Dong Gun tái xuất, ngoại hình U60 khiến ai nấy ngỡ ngàng

24 Tháng 07, 2025

Jane Dong Gun thoải mái xuất hiện trước công chúng sau gần một năm vắng bóng với vẻ ngoài vượt thời gian.

Trung Quốc chính thức đáp trả EU vì việc trừng phạt các công ty Trung Quốc

Trung Quốc chính thức đáp trả EU vì việc trừng phạt các công ty Trung Quốc

24 Tháng 07, 2025

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào (Wang Wentao) đã đưa ra phản đối chính thức với Ủy viên Thương mại EU Maros...

'Bao luật’ xe tải vi phạm, một quản trị viên mạng xã hội bị khởi tố

'Bao luật’ xe tải vi phạm, một quản trị viên mạng xã hội bị khởi tố

24 Tháng 07, 2025

Mỗi phương tiện vi phạm, Bình nhận ‘bao luật’ với mức phí 300.000 đồng/xe/ngày hoặc 3 triệu đồng/tháng.

0.80919 sec| 2319.766 kb