Ngự y mật phương - Phương pháp bào chế của Thái y viện phục vụ các vị vua, hoàng tộc

Ngự y mật phương - Phương pháp bào chế của Thái y viện phục vụ các vị vua, hoàng tộc
Hãy cùng tìm hiểu về Thái y viện, về các bài thuốc quý hiếm, hiệu quả thần kỳ này và cách thức làm thế nào để các bài thuốc này phát huy được hết hiệu quả điều trị trong điều kiện công nghiệp hiện đại ngày nay.

Nền y học cổ truyền hình thành và phát triển suốt hàng ngàn năm lịch sử. Tuy đã tích lũy được một kho tàng đồ sộ các bài thuốc Đông y, nhưng trong đó chỉ một số rất hiếm các bài thuốc hiệu nghiệm thần kỳ (cho ngay cả với các bệnh nan y khó chữa nhất) mới được ghi chép, tổng hợp và lưu trữ thông qua các mộc bản tại Thái y viện - cơ quan chăm sóc sức khỏe chuyên biệt trong hoàng cung, cung đình ngày xưa.

1. Lịch sử ra đời, phát triển của Thái y viện - Nơi chăm sóc cho các bậc vua chúa

Thái y viện là cơ quan đặc biệt chuyên trách đảm nhiệm việc chăm sóc sức khỏe cho các bậc vua chúa, hoàng tộc và các vị đại thần trong triều đình. Thái y viện là nơi chịu trách nhiệm chẩn trị, kê đơn, bào chế dược liệu, chuyên đảm bảo việc chữa trị bệnh trong hoàng cung và phòng chống dịch bệnh cho cả kinh thành.

Đây cũng là nơi tập trung các bậc thầy thuốc nổi tiếng nhất và giỏi nhất trong cả nước hội tụ về và tất cả đều được gọi với một danh xưng vinh dự là “Ngự y”.  

Là triều đại cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam, triều Nguyễn có sự quan tâm đặc biệt tới việc xây dựng và hoàn thiện cơ cấu tổ chức của Thái y viện. Đây là cơ quan y tế cấp trung ương được hình thành ngay từ khi vua Gia Long lên ngôi năm 1802 và cơ bản hoàn thiện vào năm 1804 với cơ sở được xây dựng tại phường Dưỡng Sinh trong kinh thành. Đến thời Minh Mạng, Thái y viện được dời về phía đông Duyệt Thị Đường, trong Tử Cấm Thành. 

thai-y-vien-duoi-trieu-vua-gia-long

Năm Minh Mạng thứ nhất (1820) cơ cấu bộ máy Thái y viện mới hoàn chỉnh, đứng đầu là quan Chính ngự y (hàm chánh ngũ phẩm), cấp phó có 2 người quan Phó ngự y (hàm tòng ngũ phẩm), tiếp đến là các quan y chính (12 người, hàm chánh thất phẩm, bát phẩm và cửu phẩm), quan y phó (12 người, hàm tòng thất phẩm, bát phẩm và cửu phẩm), dưới quan y chính là quan chính y sinh (12 người, hàm chánh cửu phẩm) và phó y sinh (30 người, hàm tòng cửu phẩm); ngoại khoa, có 20 người, gồm y chính (2 người, hàm chánh bát phẩm), phó y chính (2 người, hàm tòng bát phẩm) và quan y sinh (16 người, hàm tòng cửu phẩm).

Theo tài liệu châu bản Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, việc tuyển chọn các Ngự y vào Thái y viện được tổ chức rất kỹ, thông qua hội đồng sát hạch, gồm có Viện Cơ mật, Nội các, Xứ Thị vệ và Thái y viện… Sau khi hội đồng này đã sát hạch, sẽ làm danh sách tâu lên và đích thân nhà vua sẽ phê chuẩn. Bên cạnh quy trình sát hạch nghiêm ngặt, các bậc Ngự y trong Thái y viện còn có thể được lựa chọn thông qua quá trình tiến cử, Vua sẽ ban chỉ dụ cho các quan địa phương để tìm chọn danh y tài giỏi để tiến cử nhập cung.

2. Phương pháp bào chế Ngự y mật phương là gì? 

Trong Đông y, các bậc Danh y đều có chung một nhận định dùng thuốc hơn nhau ở phương thức bào chế, sao tẩm. Mục đích của bào chế là để giảm tính độc, tính hàn tà, nhiệt thực quá mức, đồng thời làm tăng dược tính của dược liệu, cuối cùng đưa thuốc vào đúng vị trí cần trị bệnh. Chẳng hạn, Bạch thược dùng sống để bổ âm, sao với giấm (có vị chua, quy kinh Can) để thuốc vào Can, chữa bệnh ở Can (Gan). 

Phương pháp bào chế muốn hiệu nghiệm cốt ở chỗ vừa đủ, non quá thì khó kiến hiệu, già quá thì mất khí vị. Để bào chế đạt được yêu cầu như trên không phải là dễ, phụ thuộc rất nhiều vào kiến thức, năng khiếu, tài năng của người bào chế: Cắt, thái dày hay mỏng, sao nên già hay non… tất cả đều được trui rèn, đúc kết qua nhiều năm kinh nghiệm trong nghề.

bai-thuoc-ngu-y-mat-phuong

3. Các bài thuốc trong Ngự y mật phương luôn được coi là "quốc bảo"

Một người bào chế giỏi, ngoài sự hiểu biết về dược tính, còn phải tùy theo trạng thái phẩm chất của vị thuốc, từng yêu cầu của bài thuốc mà định việc bào chế cho được vừa chừng. Bào chế các vị thuốc, phát triển thành các bài thuốc hiệu nghiệm thực sự là điều cực khó mà rất hiếm người làm được, chỉ có các bậc Ngự y đức cao vọng trọng, có tài năng thiên bẩm, nhiều kinh nghiệm thực tiễn phong phú mới có thể làm tốt được. 

Các bài thuốc trong Ngự y mật phương luôn được coi là "quốc bảo", là những bài thuốc có giá trị nhất, chỉ dành riêng cho những bậc vương tôn quý tộc, đại thần tôn quý, chỉ được lưu giữ ở Thái y viện và cấm lưu truyền ra ngoài.

Ngự y mật phương là các phương pháp bào chế thuốc hiệu nghiệm nhất của ngàn năm y học cổ truyền do các bậc Ngự y trong Thái y viện sáng tạo, nhờ dày công nghiên cứu, chọn lọc, gia giảm, tinh chỉnh thành phần, sử dụng các vị dược liệu quý hiếm nhất một cách phù hợp nhất để bào chế ra các bài thuốc hiệu nghiệm nhất với cả các bệnh nan y.

Ngự y mật phương - Phương pháp bào chế của Thái y viện phục vụ các vị vua, hoàng tộc

Bình luận

0 bình luận, đánh giá

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi

Bài xem nhiều

Đáng chú ý

Nổi bật trang chủ
Lưu Diệc Phi vắng mặt tại Bạch Ngọc Lan vì trượt Thị hậu?
01 Tháng 07, 2025

Tối 27/6, Lưu Diệc Phi gây chú ý khi bất ngờ vắng mặt tại lễ trao giải truyền hình danh giá Bạch Ngọc Lan.

Đọc thêm
Tiến Nguyễn liên tục có động thái đặc biệt, team Quang Linh Vlogs quay trở lại?

Tiến Nguyễn liên tục có động thái đặc biệt, team Quang Linh Vlogs quay trở lại?

30 Tháng 06, 2025

Những động thái đặc biệt của Tiến Nguyễn người em thân thiết Quang Linh Vlogs nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng...

Mở thêm lối vào ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất để giảm kẹt xe đường Cộng Hòa

Mở thêm lối vào ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất để giảm kẹt xe đường Cộng Hòa

30 Tháng 06, 2025

Trước tình trạng kẹt xe nghiêm trọng tại khu vực quanh sân bay Tân Sơn Nhất, TP.HCM đã triển khai phương án mở thêm đường...

"Sẽ không có sự nhượng bộ nào", Mỹ cảnh báo NATO về lá bài chủ chốt của Nga

30 Tháng 06, 2025

Những người phản đối Nga có thể đã quên mất quân bài chủ chốt của Nga dưới hình thức vũ khí hạt nhân trong nỗ...

Bắt tạm giam Kế toán trường học ở Phú Thọ chiếm đoạt tiền bảo hiểm y tế học sinh

Bắt tạm giam Kế toán trường học ở Phú Thọ chiếm đoạt tiền bảo hiểm y tế học sinh

30 Tháng 06, 2025

Công an tỉnh Phú Thọ khởi tố, bắt tạm giam Kế toán trường THCS Ngô Xá (huyện Cẩm Khê) chiếm đoạt tiền bảo hiểm y...

Vì sao “Squid Game 3” gây thất vọng toàn cầu?

Vì sao “Squid Game 3” gây thất vọng toàn cầu?

30 Tháng 06, 2025

Phần ba của loạt phim “Squid Game” ra mắt với kỳ vọng lớn từ khán giả, nhưng bị chê là thiếu kịch tính, nội dung...

Những thống kê 'khủng' về Messi và Ronaldo

Những thống kê 'khủng' về Messi và Ronaldo

29 Tháng 06, 2025

Dù đã lên hàng lão tướng, bộ đôi Messi và Ronaldo và liên tục khiến người hâm mộ ngỡ ngàng với phong độ ấn tượng...

Những cặp đôi nổi tiếng Hàn Quốc 'biến' tình yêu màn ảnh thành cuộc tình thực sự

Những cặp đôi nổi tiếng Hàn Quốc 'biến' tình yêu màn ảnh thành cuộc tình thực sự

29 Tháng 06, 2025

Dưới đây là một số ngôi sao phim truyền hình Hàn Quốc đã từng đóng chung với người yêu hiện tại của mình khiến người...

Sông Lam Nghệ An đón loạt tin vui về nhân sự

Sông Lam Nghệ An đón loạt tin vui về nhân sự

29 Tháng 06, 2025

Đội bóng xứ Nghệ gia hạn hợp đồng với một loạt nhân tố quan trọng hậu V-League 2024/25.

Phong toả tài sản Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Z Holding

Phong toả tài sản Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Z Holding

29 Tháng 06, 2025

Bộ Công an đề nghị Thanh Hóa cung cấp thông tin, tạm dừng giao dịch tài sản liên quan đến Phó Tổng Giám đốc Công...

Tân Hoa hậu Hà Trúc Linh: Không cố gắng trở thành ai đó, dám sống đúng với con người thật của mình

Tân Hoa hậu Hà Trúc Linh: Không cố gắng trở thành ai đó, dám sống đúng với con người thật của mình

28 Tháng 06, 2025

Hà Trúc Linh Hoa hậu Việt Nam 2024 tâm sự rằng, cô sẽ không cố gắng trở thành ai đó mà dám sống đúng...

Các CLB Argentina chơi xấu nhất vòng bảng FIFA Club World Cup 2025

Các CLB Argentina chơi xấu nhất vòng bảng FIFA Club World Cup 2025

28 Tháng 06, 2025

Thống kê cho thấy có một nửa số thẻ đỏ tại vòng bảng FIFA Club World Cup 2025 tới từ các CLB Argentina.

'Cánh tay phải' của ông Zelensky dính đại án tham nhũng chấn động Ukraine, nghi 'ăn' hối lộ hàng triệu USD

'Cánh tay phải' của ông Zelensky dính đại án tham nhũng chấn động Ukraine, nghi 'ăn' hối lộ hàng triệu USD

28 Tháng 06, 2025

Tòa án Chống tham nhũng cấp cao của Ukraine vừa ra lệnh cấm xuất cảnh đối với Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Đoàn...

Tài xế

Tài xế "chặt chém" 4,2 triệu đồng của 2 người Lào Cai, từng ép khách chuyển tiền ở vụ khác

28 Tháng 06, 2025

Tài xế Thái Ngọc Anh bị khởi tố vì cưỡng đoạt 4,2 triệu đồng của 2 người ở Lào Cai. Trước đó, người này cũng...

Thủ tướng chỉ đạo chủ động ứng phó với mưa lớn ở Bắc Bộ

Thủ tướng chỉ đạo chủ động ứng phó với mưa lớn ở Bắc Bộ

28 Tháng 06, 2025

Để bảo đảm an toàn tính mạng người dân, hạn chế thiệt hại về tài sản, Thủ tướng đã ban hành công điện về việc...

0.77850 sec| 2305.016 kb