Lễ Vu Lan báo hiếu là ngày nào trong năm 2021? Nguồn gốc và ý nghĩa của Lễ Vu Lan

I. Nguồn gốc ra đời của ngày Lễ Vu Lan:

Ngày lễ Vu Lan ra đời theo sự tích Đại Đức Mục Kiền Liên (một trong 2 đại đệ tử của Phật Thích Ca) với lòng đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ.

Theo kinh Vu Lan, Mục Kiền Liên sau khi tu luyện thành công, ông nhớ mẹ là bà Thanh Đề đã qua đời nên dùng mắt phép để tìm bà khắp thế gian, ông thấy bà bị đày thành Ngạ quỷ (quỷ đói), bị đói khát hành hạ, vì những việc ác trong các kiếp luân hồi của bà. Đau lòng vì mẹ bị đày đọa, ông hóa phép thành thức ăn dâng lên mẹ nhưng tất cả thức ăn đều biến thành lửa đỏ.

Sự tích Mục Kiền Liên cứu mẹ

Mục Thanh Đề cầu cứu lên Phật Tổ, Phật dạy rằng: "Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu, chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó". Phật cũng dạy thêm rằng: Chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này. Theo lời Phật dạy Mục Thanh Đề đã cứu được mẹ mình và từ đó ngày lễ Vu Lan báo hiếu ra đời.

II. Ý nghĩa ngày Vu Lan báo hiếu

Ngày lễ Vu Lan báo hiếu là dịp để những người con, người cháu trong gia đình thể hiện lòng hiếu thảo, đền đáp công ơn sinh thành của cha mẹ, ông bà và lòng kính nhớ tổ tiên, phát huy truyền thống tốt đẹp "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Việt Nam.

Ở Việt Nam, vào ngày lễ Vu Lan thường có nghi thức bông hồng cài áo. Đây là nghi thức khởi xướng bởi thiền sư Thích Nhất Hạnh trong cuốn sách "Bông Hồng Cài Áo" viết năm 1962. Những ai may mắn còn cha mẹ sẽ được cài bông hồng đỏ và một bông hồng trắng cho những ai cha mẹ đã đi vào cõi luân hồi. Các tu sĩ mượn thân cha mẹ để phổ độ chúng sinh, họ cài bông hồng màu vàng để thể hiện lý tưởng cao quý này. 

Bông hồng được xem là vua các loại hoa, là biểu tượng của tình yêu, sự cao quí, ngát hương. Bông hồng cài trên ngực áo thể hiện những tình cảm tốt đẹp nhất, thiêng liêng nhất của người con dành cho cha mẹ mình. 

Lễ Vu Lan còn có tác dụng thức tỉnh lương tâm, nuôi dưỡng tâm hồn của mỗi con người để họ sống nhân ái, có ích cho đời, đặc biệt là bồi dưỡng lòng hiếu thảo đối với ông bà, cha mẹ, tổ tiên.

Ngoài ra, trong mùa Vu Lan nói chung và trong lễ Vu Lan nói riêng, người ta thường cúng cô hồn - những linh hồn lang thang, không có ai cúng bái. Có thể nói, lễ Vu Lan không chỉ là ngày thể hiện lòng hiếu thảo với cha mẹ mà còn là ngày phát huy tư tưởng nhân đạo, tương thân tương ái.

III. Lễ Vu Lan là ngày nào trong năm?

Lễ Vu Lan diễn ra vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm, trùng với ngày Xá tội vong nhân của phong tục Á Đông. Vu Lan là ngày để báo ân, báo hiếu cha mẹ, tổ tiên của cả kiếp này và cả những kiếp trước. Năm 2021, lễ Vu Lan rơi vào Chủ Nhật, ngày 22 tháng 8 dương lịch.