Từ trang sách: Không chỉ là giai thoại...

Từ trang sách: Không chỉ là giai thoại...
Khi được tập hợp trong cuốn sách 'Giai thoại Việt Nam', độc giả vừa được giải trí vừa thấm thía nhiều bài học về lối sống, cách ứng xử…

Từ trang sách: Không chỉ là giai thoại...
Ảnh minh họa.

Bên cạnh ca dao, tục ngữ, những giai thoại được lưu truyền luôn góp một phần quan trọng trong việc phản ánh thực trạng cũng như văn hóa dân gian. Khi được tập hợp trong cuốn sách “Giai thoại Việt Nam”, độc giả vừa được vừa thấm thía nhiều bài học về lối sống, cách ứng xử…

Bộ sách có nhiều tập cùng những trang bìa màu đỏ mang lại cảm giác tươi vui, truyền thống cùng những nét vẽ, họa tiết tinh nghịch thể hiện nhân vật quen thuộc trong các giai thoại như cô thôn nữ, thầy đồ, đứa trẻ, viên quan…

Mỗi tập sách khá mỏng dù kể khoảng 40 câu chuyện là các giai thoại trong nhiều thời kì được phân loại theo nội dung: Câu đối, Truyện Kiều, sân khấu dân gian. Tuy các giai thoại đa phần đều rất ngắn, có tác phẩm chưa đến 100 chữ, nhưng đều “sống động, hấp dẫn, nửa thực, nửa hư”.

Tập sách mang tên “Đánh trống qua cửa nhà sấm” (giai thoại về thơ) có lẽ là một trong những tập để lại nhiều ấn tượng nhất khi khắc họa khá rõ nét sự muôn màu muôn vẻ của văn hóa, xã hội Việt Nam nhiều thế kỉ trước.

Dưới góc nhìn của dân gian, anh hùng luôn được ghi nhớ công lao; người có khí phách, tài năng luôn được lưu truyền, nhưng những kẻ xấu sẽ bị “nguyền rủa truyền đời”, “ đóng đinh vào cây thánh giá lịch sử”.

Bày tỏ ý chí, tài năng

Trong số những giai thoại được giới thiệu trong tập “Đánh trống qua cửa nhà sấm”, có rất nhiều câu chuyện, vần thơ thể hiện được tài năng, ý chí của nhân vật. Qua đây, độc giả không khó để cảm nhận được cái tài, cái chí của con người, ở mọi lứa tuổi, giai cấp, hoàn cảnh sống luôn được quý trọng, lưu truyền rộng rãi trong dân gian.

Đó là giai thoại về “Bài thơ tự trách mình” của Lê Quý Đôn khi còn bé. Từ câu trách mắng “là thằng rắn mày, rắn mặt” của bố, Lê Quý Đôn đã vịnh ra bài thơ tự trách mình sử dụng tên của các loài rắn: “Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà/ Rắn mà biếng học chẳng ai tha/ Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ/ Nay thét mai gầm rát cổ cha…”.

Xiển Ngộ thì mượn bốn chữ “điên, cuồng, ngu, ngộ” tưởng chừng chỉ được sử dụng để chê bai, tạo ra bốn câu thơ “để tỏ chí khí của mình”: “Cao Tổ điên cuồng người hào kiệt/ Vũ Đế giác ngộ chuyện thần tiên/ Tăng Điểm ngông cuồng với trời đất/ Nhan Tử ngu ngơ mà thánh hiền”.

Người xưa, bên cạnh việc sùng bái, kính trọng những tín ngưỡng về yếu tố siêu nhiên như trời, đất, thần thánh thì còn bộc lộ tư tưởng “Nên ở người ta, há ở trời”.

Được thần báo mộng rằng khoa này chưa chắc đã thành danh, người học trò đã ngâm thơ cự thần, thể hiện cái chí cũng như sự tự tin vào tài năng của bản thân. Cũng có học trò đạt được thành công liền ngâm thơ, chứng minh rằng thần báo mộng sai: “Tiến sĩ khoa này quyết lấy tươi!/ Cớ chi còn đợi đến ba mươi?/ Thần nhân nói thế là sao vậy?/ Nên ở người ta, há ở trời”.

Thơ luôn là một phương tiện quan trọng truyền tải nội dung cũng như những giá trị tinh thần trong xã hội, văn hóa Việt Nam. Qua những giai thoại về thơ, những cái hay, cái đẹp đã được gìn giữ và lan truyền muôn đời.

Đả kích cái sai, cái ác

Thơ không chỉ thể hiện những cái đẹp, cái tốt mà cũng là một thứ để dân gian chống lại nhiều điều sai trái, vô lí. “Hạc chi huyền bài/ Khuyển bất thức tự/ Cầm thú tương thương/ U nhân hà dự?” (tạm dịch: “Hạc kia đeo bài/ Chó không biết chữ/ Cầm thú hại nhau/ Người sao can dự?”). Đây là lời tuyên án đanh thép, dũng cảm của quan án họ Đỗ bênh vực lẽ phải trước cái ác.

Chẳng là, lão đại thần trí sĩ họ Tạ lợi dụng quyền thế của mình để hống hách, sách nhiễu dân lành. Thậm chí lão còn nuôi hạc “chân hạc đeo vòng vàng, cổ hạc lại đeo một chiếc bài ngà, có đề mấy chữ “Ai đánh chết hạc, phải đền mạng”.

Một lần, con hạc đó vào phá vườn của dân bị con chó cắn chết. Trước yêu cầu đòi đền mạng của tên đại thần, vị quan họ Đỗ đã dứt khoát, vượt qua sức ép của quyền thế để trả lại công bằng cho người dân.

Chỉ cần bốn câu thơ được nhắc đến, người dân sẽ nhớ đến ngay hình tượng vị quan thanh liêm, chính trực cùng tên đại thần trí sĩ ác độc hống hách đáng bị chê cười, phê phán.

Hay có thơ rằng: “Khỉ ơi, tỉnh dậy đi thôi!/ Đừng chờ cây đổ đi đời nhà mi…” khiến Đặng Kim toát mồ hôi hột. Cũng vì, ông ta vốn làm quan tới tước hầu, nhưng vì muốn lấy lòng chúa liền xin làm con mày (con nuôi) và đổi theo họ Trịnh, tự đặt tên là Trịnh An. Khi đọc được câu thơ này, ông ta đã vội từ quan, chỉ chăm chú vào đọc sách ngâm thơ…

 

Link gốc: https://giaoducthoidai.vn/tu-trang-sach-khong-chi-la-giai-thoai-post684677.html

Bình luận

0 bình luận, đánh giá

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi
Cùng chuyên mục
Phú Thọ phát hiện xe tải chở lợn nghi nhiễm dịch tả đi tiêu thụ, công an vào cuộc quyết liệt

Phú Thọ phát hiện xe tải chở lợn nghi nhiễm dịch tả đi tiêu thụ, công an vào cuộc quyết liệt

15-07-2025 16:55

Đêm 12/7/2025, Công an xã Phú Khê (Phú Thọ) phát hiện một xe tải chở 7 con lợn có dấu hiệu nghi nhiễm dịch tả lợn Châu Phi đang được đưa đi tiêu thụ. Tiếp tục kiểm tra tại nhà đối tượng, phát hiện thêm 4 con lợn tương tự, lực lượng chức năng đã xét nghiệm và tiêu hủy toàn bộ theo đúng quy trình.

Bài xem nhiều

Đáng chú ý

Nổi bật trang chủ
Chiều 15/7 công bố phổ điểm thi tốt nghiệp THPT 2025
15 Tháng 07, 2025

Chiều 15/7, Bộ GD&ĐT sẽ công bố phổ điểm các môn thi tốt nghiệp THPT năm 2025, trước 1 ngày công bố điểm thi.

Đọc thêm
Di chúc của MC Trấn Thành lần đầu được vợ hé lộ

Di chúc của MC Trấn Thành lần đầu được vợ hé lộ

15 Tháng 07, 2025

Hari Won xúc động kể về Trấn Thành viết di chúc khi mắc Covid-19: “Tôi cảm thấy mình phải sống làm sao để anh ấy...

Lịch trình chi tiết Lễ diễu binh, diễu hành diễn ra sáng 2/9 tại Hà Nội

Lịch trình chi tiết Lễ diễu binh, diễu hành diễn ra sáng 2/9 tại Hà Nội

15 Tháng 07, 2025

Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 diễn ra lúc 6h30 ngày 2/9/2025...

Dấu hiệu Nga đang chuẩn bị cho 'trận chiến quyết định' ở Ukraine

Dấu hiệu Nga đang chuẩn bị cho 'trận chiến quyết định' ở Ukraine

15 Tháng 07, 2025

Các nhà phân tích quân sự nói với Deutsche Welle vào ngày 12/7 trong một báo cáo phân tích sự gia tăng các cuộc tấn...

Cựu ngoại binh Thép Xanh Nam Định có bến đỗ lý tưởng

Cựu ngoại binh Thép Xanh Nam Định có bến đỗ lý tưởng

15 Tháng 07, 2025

Cựu ngoại binh của câu lạc bộ Thép Xanh Nam Định gia nhập cựu vương V-League.

Những cái nhất tại FIFA Club World Cup 2025™

Những cái nhất tại FIFA Club World Cup 2025™

14 Tháng 07, 2025

Sau 1 tháng tranh tài sôi nổi, FIFA Club World Cup 2025™ đã chính thức khép lại bằng trận chung kết giữa Chelsea với Paris...

Công an Hải Phòng thông tin về vụ “Tiến bịp” tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

Công an Hải Phòng thông tin về vụ “Tiến bịp” tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy

14 Tháng 07, 2025

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hải Phòng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với...

Mỹ đưa ra tuyên bố lớn về tài sản của Nga

Mỹ đưa ra tuyên bố lớn về tài sản của Nga

14 Tháng 07, 2025

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nhấn mạnh các biện pháp quyết liệt đối với tài sản bị phong tỏa của Nga, Thượng nghị...

Người Trung Quốc ôm bí đao đi ngủ để giải nhiệt

Người Trung Quốc ôm bí đao đi ngủ để giải nhiệt

14 Tháng 07, 2025

Nhiều tỉnh phía Nam Trung Quốc nhiệt độ vượt quá 40 độ C, cư dân mạng nước này truyền tai nhau phương pháp cổ truyền:...

Gần 150 ý tưởng thiết kế Vương miện cho Miss Grand Vietnam 2025

Gần 150 ý tưởng thiết kế Vương miện cho Miss Grand Vietnam 2025

14 Tháng 07, 2025

Miss Grand Vietnam 2025 tiếp tục trao cơ hội cho tài năng trẻ trong lĩnh vực sáng tạo thông qua nhiều hoạt động đặc biệt....

Garnacho bất ngờ từ chối cơ hội tái ngộ Ronaldo

Garnacho bất ngờ từ chối cơ hội tái ngộ Ronaldo

14 Tháng 07, 2025

Tiền vệ Alejandro Garnacho bất ngờ từ chối cơ hội tái ngộ thần tượng C.Ronaldo ở châu Á.

Du lịch Việt Nam định hình bản sắc

Du lịch Việt Nam định hình bản sắc

14 Tháng 07, 2025

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc định hình bản sắc trở thành yếu tố sống còn để Việt Nam khẳng định vị trí trên...

‘Dính chiêu’ lừa đảo cũ, 2 thanh niên mất hơn 400 triệu đồng

‘Dính chiêu’ lừa đảo cũ, 2 thanh niên mất hơn 400 triệu đồng

14 Tháng 07, 2025

Những kẻ này giả danh Công an gọi điện lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 2 thanh niên ở Hà Nội vẫn "sập bẫy" mất...

Phương Tây dự báo đáng sợ về số phận Ukraine

Phương Tây dự báo đáng sợ về số phận Ukraine

14 Tháng 07, 2025

Quân đội Ukraine sẽ bị đánh bại vào cuối năm nay, Giáo sư Tuomas Malinen từ Đại học Helsinki cho biết trên mạng xã hội...

Jack - J97 xuất hiện trở lại trong gameshow truyền hình, tình nguyện nướng vịt phục vụ dàn nghệ sĩ

Jack - J97 xuất hiện trở lại trong gameshow truyền hình, tình nguyện nướng vịt phục vụ dàn nghệ sĩ

14 Tháng 07, 2025

Jack J97 tham gia chương trình truyền hình thực tế "Về quê làm giàu". Anh nhiệt tình, lăn xả trước các thử thách khác...

0.83730 sec| 2309.438 kb