Trung Quốc đẩy mạnh giáo dục toàn cầu

Du học sinh trải nghiệm văn hóa Trung Quốc.

Trong khi nhiều quốc gia phương Tây, đặc biệt là Mỹ, siết chặt chính sách giáo dục đại học và hạn chế sự hiện diện của sinh viên quốc tế, Trung Quốc lại chọn hướng đi khác. Nước này coi quốc tế hóa giáo dục đại học như một phần trong chiến lược sức mạnh mềm quốc gia.

Những thay đổi gần đây trong chính sách của Mỹ từ việc thu hồi quyền tuyển sinh sinh viên quốc tế tại Đại học Harvard, đến việc kiểm soát chặt thị thực và xem sinh viên nước ngoài như rủi ro an ninh đã khiến không ít du học sinh lo ngại.

Nỗi sợ về môi trường học tập thiếu ổn định làm giảm nhu cầu nộp đơn du học tại Mỹ. Ngược lại, Trung Quốc đang tận dụng thời điểm này để củng cố vị thế như một điểm đến học thuật toàn cầu.

Sau dịch Covid-19, Bắc Kinh xác định việc khôi phục và mở rộng số lượng sinh viên quốc tế là ưu tiên trọng tâm. Các trường đại học Trung Quốc đã thiết kế lại chương trình đào tạo, tập trung vào các ngành liên ngành phù hợp với xu hướng toàn cầu và nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp Trung Quốc.

Hệ thống học bổng toàn phần, bao gồm học phí, chỗ ở và sinh hoạt phí, tiếp tục được duy trì, giúp Trung Quốc trở thành điểm đến hấp dẫn cho sinh viên đến từ các nước đang phát triển.

Từ ngày 1/10/2025, nước này chính thức triển khai thị thực loại K mới dành riêng cho các chuyên gia trẻ trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Đây là nỗ lực nhằm thu hút nhân tài toàn cầu, đồng thời tạo cơ hội cho sinh viên quốc tế thực tập và trải nghiệm thực tế tại Trung Quốc.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng thúc đẩy hệ thống quản lý sinh viên tích hợp giữa sinh viên trong nước và quốc tế, loại bỏ các rào cản hành chính và tạo môi trường học tập bình đẳng hơn. Một số trường tại Bắc Kinh đã thử nghiệm mô hình ký túc xá hỗn hợp và các hoạt động tập thể, nhằm khuyến khích giao lưu đa văn hóa và tăng cường hội nhập xã hội.

Trung Quốc không chỉ hướng đến việc tăng số lượng sinh viên quốc tế, mà còn tập trung cải thiện chất lượng đầu vào. Bắt đầu từ năm 2025, nước này sẽ triển khai Kỳ thi Năng lực Học thuật Đầu vào Đại học dành cho ứng viên quốc tế, qua đó tinh chỉnh tiêu chuẩn tuyển sinh và tiệm cận các chuẩn mực học thuật quốc tế. Chính sách học bổng cũng được điều chỉnh, tập trung vào bậc đại học thay vì dự bị, phản ánh quyết tâm nâng cao chất lượng đào tạo và danh tiếng học thuật toàn cầu.

Bộ Giáo dục Trung Quốc khuyến khích các trường đại học hợp tác với các tổ chức quốc tế, triển khai các chương trình cấp bằng kép và cơ sở đào tạo chung. Những mô hình hợp tác này giúp các trường đại học Trung Quốc gắn kết sâu hơn với mạng lưới học thuật toàn cầu, đồng thời đa dạng hóa chương trình đào tạo và nâng cao uy tín học thuật. Những mô hình như Cơ sở Malaysia của Đại học Hạ Môn hay Cơ sở Lào của Đại học Tô Châu minh chứng cho khả năng thích ứng của giáo dục Trung Quốc trong bối cảnh quốc tế hóa.

Song song, Trung Quốc đầu tư mạnh vào giáo dục số như công cụ chiến lược để mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu. Kể từ khi khởi động Chiến lược Số hóa Giáo dục quốc gia năm 2022, nền tảng “Giáo dục Thông minh quốc gia” đã trở thành kho dữ liệu học tập số lớn nhất thế giới, phục vụ hơn 220 quốc gia và khu vực. Sáng kiến này đã được UNESCO ghi nhận với Giải thưởng Công nghệ Thông tin và Truyền thông trong Giáo dục.

Chương trình Trao đổi Sinh viên Thanh niên (YES), được khởi động năm 2024 nhằm khuyến khích sinh viên Mỹ và nhiều quốc gia khác đến Trung Quốc học tập, nghiên cứu. Đến năm 2025, chương trình này đã mở rộng ra hàng chục quốc gia, thể hiện cam kết của Bắc Kinh trong việc tăng cường ngoại giao giáo dục.