Tiếp tục ôm dự án nhà ở xã hội, Viglacera liệu có “lặp lại sai phạm”?

Sai phạm tại nhiều dự án

Mới đây, tại Báo cáo kết quả tái giám sát về tình hình quản lý các dự án sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố, Thường trực HĐND TP. Hà Nội đã “gọi tên” Tổng Công ty Viglacera với vi phạm tại dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II (huyện Gia Lâm, Hà Nội)

Cụ thể, mới đây dự án Khu đô thị mới Đặng Xá II (nằm trên địa bàn các xã Đặng Xá - Cổ Bi - Phú Thị, huyện Gia Lâm, Hà Nội) của Tổng Công ty Viglacera thuộc Danh mục các dự án chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính đến hết ngày 30/5/2021. Dự án hiện đang có tổng nợ Ngân sách Nhà nước số tiền 30,161 tỷ đồng. Đây cũng là số tiền chậm nộp còn phải thu tính đến thời điểm cuối tháng 5/2021, hiện đang trong quá trình chờ xử lý.

Thực tế, Viglacera thường xuyên mắc phải những những sai phạm trong thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất. Có thể kể đến hai dự án "Tổ hợp văn phòng, thương mại, khách sạn và nhà ở Viglacera" tại phường Trung Hoà, Cầu Giấy và phường Mễ Trì, Nam Từ Liêm đều được Viglacera đầu tư xây dựng. Cả hai dự án này đều bị “điểm danh” trong Kết luận thanh tra về đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án đầu tư phát triển khu đô thị của TP. Hà Nội giai đoạn 2002-2014.

Tổng Công ty Viglacera

Trong báo cáo trên nêu rõ: Tiền sử dụng đất đối với dự án là hơn 407,1 tỷ đồng; chủ đầu tư sau đó phải nộp bổ sung hơn 94,6 tỷ đồng nghĩa vụ tài chính về đất do điều chỉnh nâng tầng. Khi xác định chi phí phát triển của dự án, khoản chi phí dự phòng được liên ngành của TP. Hà Nội đưa ra không đúng với quy định của Bộ Tài chính, gây thất thu ngân sách nhà nước. Và khi thực hiện dự án, Tổng công ty Viglacera không thực hiện nghĩa vụ nộp quỹ đất.

Ngoài ra, Thanh tra chính phú cũng đã từng chỉ rõ những sai phạm tương tự trong việc xác định sai tiền sử dụng đất gây thất thu ngân sách nhà nước tại một số dự án khác nằm trên địa bàn TP. Hà Nội do Viglacera làm chủ đầu tư như dự án Khu chức năng đô thị Tây Mỗ và dự án Khu nhà ở Đại Mỗ (quận Nam Từ Liêm); dự án Khu nhà ở tại 628 Hoàng Hoa Thám (quận Tây Hồ); dự án chung cư tại 671 Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình); dự án Khu đô thị Đặng Xá (huyện Gia Lâm)…

Liệu có “lặp lại”...

Gần đây, Viglacera lại được nhắc đến khi UBND TP. Hà Nội có văn bản đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận chủ trương cho phép Thành phố chỉ định liên danh Tổng Công ty Viglacera và Công ty CP đầu tư và Phát triển hạ tầng Hoàng Thành làm chủ đầu tư thực hiện Dự án Thí điểm xây dựng nhà ở xã hội (NƠXH) tập trung tại xã Tiên Dương ( huyện Đông Anh, Hà Nội).

Theo dự kiến, khu NƠXH này có quy mô dân số khoảng 12.500 người, đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước. Dự án gồm các hạng mục chính: đất NƠXH, đất kinh doanh thương mại, đất công trình trường mầm non, nhà văn hóa, công trình thương mại, dịch vụ công cộng của Thành phố và khu vực…

Cụ thể, các công trình NƠXH tại Dự án có tổng diện tích khoảng 131.975 m2 (chiếm khoảng 79,86% tổng diện tích đất ở tại Dự án). Trên diện tích này có 9 ô đất xây dựng công trình nhà ở chung cư xã hội. Đối với hạng mục đầu tư xây dựng các công trình nhà ở kinh doanh thương mại, tổng diện tích khoảng 33.280 m2 (chiếm khoảng 20,14% tổng diện tích đất ở tại Dự án).

Trên diện tích này có 8 ô đất xây dựng công trình nhà ở liền kề kinh doanh thương mại và 2 ô đất nhà ở chung cư kinh doanh thương mại. Như vậy, Dự án sẽ cung cấp cho thị trường khoảng 3.611 căn nhà ở, trong đó có khoảng 3.089 căn hộ chung cư NƠXH, khoảng 423 căn hộ chung cư kinh doanh thương mại và 99 căn nhà ở liền kề thấp tầng kinh doanh thương mại; dự kiến sẽ hoàn thành vào quý IV/2025.

Theo tìm hiểu, hồi tháng 9/2017, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý về nguyên tắc đối với đề nghị của UBND TP. Hà Nội về việc cho phép phát triển quỹ đất NƠXH theo nguyên tắc cân đối tỷ lệ tổng thể với quy mô nhà ở thương mại trên địa bàn để hình thành các khu NƠXH tập trung, đồng bộ. Cùng với đó, Thủ tướng giao giao UBND TP. Hà Nội chọn thí điểm một số dự án để báo cáo Thủ tướng xem xét, quyết định. Dự án thí điểm xây dựng NƠXH tập trung ở huyện Đông Anh chính là một trong số đó.

Dự án này được TP. Hà Nội giao Viglacera và Công ty Hoàng Thành nghiên cứu, lập quy hoạch chi tiết và hồ sơ đã được phê duyệt ngày 7/5/2018. Từ tháng 8/2018 đến tháng 3/2019, liên danh Viglacera - Hoàng Thành đã có các tờ trình gửi Sở Xây dựng, UBND TP. Hà Nội đề nghị được giao làm chủ đầu tư và quyết định chủ trương đầu tư Dự án Thí điểm xây dựng NƠXH ở huyện Đông Anh. Tiếp sau đó, UBND TP. Hà Nội đã có Văn bản đề xuất về việc chỉ định liên danh Viglacera - Hoàng Thành làm chủ đầu tư dự án trên.

UBND TP. Hà Nội vừa có văn bản đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận chủ trương cho phép Thành phố chỉ định liên danh Viglacera - Hoàng Thành làm chủ đầu tư thực hiện Dự án Thí điểm xây dựng NƠXH tập trung ở huyện Đông Anh. (Ảnh minh hoạ)

Cũng trong Văn bản đề xuất của TP. Hà Nội cho thấy, dự án NOXH tại Đông Anh có tổng mức đầu tư hơn 5.351 tỷ đồng từ nguồn vốn ngoài Ngân sách nhà nước. Đáng chú ý, trong hơn 5 nghìn tỷ đồng đó, vốn tự có của Nhà đầu tư ở mức khá “khiêm tốn” - khoảng 1.284,342 tỷ đồng (tương đương khoảng 24% tổng mức đầu tư của Dự án). Trong đó, Tổng công ty Viglacera góp 48,3%; Công ty CP Đầu tư và Phát triển hạ tầng Hoàng Thành góp 51,7%.

Hơn 4.000 tỷ đồng còn lại để thực hiện dự án, liên danh chủ đầu tư khẳng định sẽ… đi vay từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam (đối với Viglacera) và từ Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (đối với Công ty Hoàng Thành). Tuy nhiên, các biên bản thỏa thuận hợp tác và cam kết đảm bảo giữa các ngân hàng này đối với Viglacera và Hoàng Thành đều đã được ký kết từ những năm 2014, 2016 – cách khá xa thời điểm UBND TP. Hà Nội có đề xuất gửi Thủ tướng Chính phủ.

Được biết, theo các quy định hiện hành, trường hợp Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để xây dựng NƠXH thì việc thực hiện lựa chọn chủ đầu tư sẽ thông qua hình thức đấu thầu nếu có hai đơn vị trở lên đăng ký làm chủ đầu tư; hoặc chỉ định chủ đầu tư nếu chỉ có một nhà đầu tư đăng ký. Tuy nhiên, đề xuất của UBND TP. Hà Nội lại đang thể hiện liên danh Viglacera - Hoàng Thành chính là pháp nhân duy nhất của dự án NƠXH này.

Ở một diễn biến khác, tại Báo cáo hợp nhất quý III/2021 của Tổng công ty Viglacera (mã CK: VGC) cho thấy, sau 9 tháng đầu năm 2021, lãi trước thuế của Tổng Công ty Viglacera (mã CK: VCG) ghi nhận tăng 51% - đạt 1.043 tỷ đồng. Dù đạt kết quả kinh doanh khả quan, song tổng vay nợ tài chính của Viglacera trong 9 tháng đã tăng 13% so với đầu năm lên mức 2.147 tỷ đồng; trong đó vay nợ thuê tài chính ngắn hạn tăng 7,3% lên 1.605 tỷ đồng và vay nợ thuê tài chính dài hạn tăng 35% lên 541,8 tỷ đồng. Ngoài ra, công ty còn khoản doanh thu chưa thực hiện được lên đến 2.838 tỷ đồng, chiếm 15,4% tổng nguồn vốn.

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, kết quả kinh doanh của Viglacera được coi là “kém sáng” tổng vay nợ tài chính tăng mạnh và thường xuyên “gặp khó” trong hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất. Và với việc “ôm” dự án trọng điểm nghìn tỷ của Hà Nội, liệu Viglacera có tiếp tục để xảy ra sai phạm như mới đây Thường trực HĐND TP. Hà Nội đã chỉ rõ.