Không bánh chưng, không dọn dẹp, không chúc tụng…, giới trẻ đón Tết "kiểu mới" như thế nào?

Đón Tết mà không ở nhà, giới trẻ tiết lộ thói quen ăn Tết kiểu mới gây bất ngờ

Những năm gần đây, Tết không còn gói gọn trong những ngày sum vầy bên mâm cỗ gia đình hay chúc Tết họ hàng. Với nhiều người trẻ, đặc biệt là những người làm trong lĩnh vực du lịch như chị Nguyễn Thị Phương Hoa – quản lý một công ty du lịch ở Hà Nội, Tết là dịp để “xách ba lô lên và đi”.

“Trước đây, Tết đối với tôi là ở nhà, chuẩn bị đón khách, nấu nướng, dọn dẹp, rồi chúc Tết họ hàng. Nhưng khoảng 5 năm trở lại đây, tôi thay đổi dần thói quen. Tôi dành nhiều thời gian hơn để trải nghiệm không khí Tết ở những vùng đất khác nhau, vừa là để làm giàu trải nghiệm cá nhân, vừa phục vụ công việc”, chị Hoa chia sẻ.

Mong muốn sau mỗi chuyến trải nghiệm sẽ có thêm các ý tưởng để phát triển tour du lịch phù hợp cho du khách quốc tế, chị Hoa cho biết, thời điểm Tết tại Việt Nam diễn ra rất nhiều lễ hội, trong mỗi lễ hội lại có những dấu ấn riêng về văn hoá. Chính các chất liệu truyền thống là tiền đề để chị nghĩ ra ý tưởng giúp du khách trải nghiệm di sản văn hóa trong du lịch.

Theo chị Hoa, chính các chất liệu truyền thống là tiền đề của các ý tưởng giúp du khách trải nghiệm di sản văn hóa trong du lịch. Ảnh minh hoạ: Trung Hiếu.

“Tôi cũng có ý tưởng là khi khách đến tham quan các địa điểm du lịch xong, họ sẽ trải nghiệm những show ca nhạc truyền thống. Ví dụ như ngày xưa, chúng tôi chỉ có trải nghiệm nghe hát chèo ở dưới nước, thì giờ có thêm những hoạt động mới như hát xẩm khách sẽ rất thích.

Thật ra, khách quốc tế cũng hiểu biết rất nhiều về người Việt Nam. Thế nhưng, những loại hình nghệ thuật này thì nhiều người biết song chưa được trực tiếp nghe. Do đó, nhìn từ góc độ công việc, xu hướng đón Tết kiểu mới - đi nhiều hơn, ở nhà ít hơn giúp tôi có thêm những cơ hội và ý tưởng mới”, chị Hoa tâm sự.

Theo chị Hoa, nhiều người vẫn lo lắng rằng đi chơi Tết sẽ mất đi sự ấm cúng, nhưng chị lại có suy nghĩ khác: “Tôi gặp gỡ nhiều người hơn, cảm nhận không khí Tết một cách sống động hơn, và khi trở về vẫn có thể sum họp với gia đình theo cách nhẹ nhàng, không còn áp lực tất bật như trước. Quan trọng nhất vẫn là cách mỗi người cảm nhận Tết. Dù đón Tết theo cách truyền thống hay hiện đại, miễn là cảm thấy vui, ý nghĩa và thoải mái thì đó vẫn là một cái Tết trọn vẹn”.

Tương tự chị Hoa, anh Xuân Thành (23 tuổi, quê Nam Định) - nhân viên một hàng bánh mì tại quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) cũng dành trọn thời gian Tết để đi làm thêm. Với anh, Tết không chỉ là thời gian nghỉ ngơi mà còn là cơ hội kiếm thêm thu nhập để trang trải cuộc sống.

Hàng bánh mì nơi anh Thành làm nhân viên phục vụ xuyên Tết Nguyên đán 2025. Ảnh: Trung Hiếu.

“Tôi không quá bận tâm về việc có được nghỉ Tết hay không. Làm việc trong những ngày này giúp tôi có thêm nguồn thu, đồng thời tôi cũng cảm nhận được không khí Tết theo một cách khác, khi đường phố nhộn nhịp và khách hàng đông hơn bình thường”, anh Thành chia sẻ.

Khi được hỏi về việc không về đoàn tụ với gia đình có làm mọi người buồn hay không, anh Thành cười: “Ban đầu bố mẹ cũng có chút buồn vì tôi không về quê, nhưng họ hiểu rằng tôi đang cố gắng để có một cuộc sống tốt hơn. Tôi vẫn gọi điện về chúc Tết, hỏi han mọi người, và hẹn sẽ về vào một dịp khác. Quan trọng là lòng hướng về gia đình, chứ không nhất thiết phải gặp nhau đúng dịp Tết”.

Giới trẻ thay đổi cách đón Tết, chuyên gia nhận định thế nào?

Trao đổi với PV Dân Việt, nhà nghiên cứu văn hóa, TS Nguyễn Ánh Hồng - Nguyên Trưởng khoa Văn hóa và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền chia sẻ: “Trong văn hoá Việt Nam, Tết là một mỹ tục linh thiêng. Tết Nguyên đán được coi là một ngày lễ rất đặc biệt, vì ý nghĩa của nó là “Tết đoàn viên”. Tuy nhiên, Tết Việt xưa và nay đã có những điểm khác biệt, bởi vì Tết cũng như mọi mỹ tục khác, đều phải thay đổi theo khuynh hướng làm mới để phù hợp với yêu cầu của thực tiễn”.

Theo bà Hồng, ngày xưa mọi người thường nói là “ăn Tết”, bởi thành ngữ có câu “no 3 ngày Tết, đói 3 tháng hè”, còn bây giờ chúng ta đã quen dần với các khái niệm “nghỉ Tết”, “chơi Tết”. Những cách gọi đó cho thấy nội hàm của ngày Tết Nguyên đán hiện nay có nhiều điểm đổi mới.

Theo bà Hồng, cách đón Tết của người Việt xưa và nay có nhiều điểm khác biệt. Ảnh: Trung Hiếu.

Bà Hồng nhận định, việc thay đổi này là một tất yếu khách quan bởi ba lý do chính. Thứ nhất, chúng ta đã và đang hội nhập quốc tế, xu hướng ăn Tết của các nước phương Tây cũng đã tràn ngập vào Việt Nam và chi phối cái nếp cảm, nếp nghĩ của người Việt. Thứ hai, nhịp sống giờ đây đã thay đổi, người ta tranh thủ thời gian để thụ hưởng giá trị và vì thế người ta cũng thích dịch chuyển hơn trong thời gian nghỉ Tết.

“Thêm vào đó, hiện nay các phương tiện truyền thông rất thông minh, tới mức mà mỗi người chỉ cần nhấp chuột là có thể có được thông tin về những chuyến du lịch. Sau mỗi chuyến đi, chúng ta lại có nhiều kỷ niệm và những kỷ niệm đó sẽ trở thành hành trang tinh thần quý giá trong cuộc đời của mỗi chúng ta. Điều này khiến thói quen ngày Tết của mọi người cũng có nhiều thay đổi”, bà Hồng cho biết thêm.

TS Nguyễn Ánh Hồng cho rằng, các bạn trẻ không hời hợt, vô tâm với Tết cổ truyền dân tộc mà chỉ có cách biểu hiện của các bạn trẻ với văn hoá Tết bây giờ đã khác đi. “Chỉ có những ai có suy nghĩ không về quê vì họ đã nguôi quên đi quá khứ, không hiểu gì về truyền thống, không trân trọng những giá trị ngày Tết và cho rằng Tết là chuyện nhiêu khê, phiền nhiễu, về quê thì buồn, thì chúng ta cần nhắc nhở, cảnh tỉnh, vì họ đã nghĩ sai về Tết cổ truyền Việt Nam”, bà Hồng nhấn mạnh.

Theo TS Nguyễn Ánh Hồng, để người trẻ chủ động trong việc giữ gìn, phát triển nét đẹp văn hoá cổ truyền ngày Tết, cần có sự làm gương của cha mẹ. Ảnh minh hoạ: Trung Hiếu.

Theo TS Nguyễn Ánh Hồng, để giúp người trẻ nhận ra, thêm yêu thích, chủ động trong việc giữ gìn, phát triển nét đẹp văn hoá cổ truyền ngày Tết, cần có một số nhóm giải pháp chính: “Thứ nhất, công tác truyền thông cần được đẩy mạnh để giúp các bạn trẻ hiểu rõ về các phong tục ngày Tết. Thứ hai, tôi cho rằng hệ thống chính trị - xã hội của Việt Nam cần tăng cường, trong đó quan trọng nhất là hệ thống trường học, không chỉ giáo dục tri thức mà còn giáo dục văn hoá nói chung, văn hoá lễ tết nói riêng.

Thứ ba, mỗi gia đình hãy làm gương để con cái hiểu, truyền ngọn lửa đam mê, nhiệt huyết và tinh thần trách nhiệm của các truyền nhân văn hoá cho thế hệ sau. Song song với đó, các bạn trẻ cũng cần tự trang bị, bổ sung cho bản thân những tri thức, kỹ năng trong văn hoá Tết”.