Gai cột sống là gì?
MỤC LỤC Gai cột sống là gì Nguyên nhân hình thành gai cột sống Triệu chứng thường gặp Các biện pháp điều trị Phòng ngừa gai cột sống như thế nào? |
Gai cột sống là gì?
Gai cột sống là một bệnh lý xương khớp phổ biến, đặc trưng bởi sự xuất hiện các phần xương mọc ra phía ngoài và hai bên của cột sống. Những phần xương này thường được gọi là "gai xương" hoặc "gai đốt sống".
Khi cơ thể già đi, các thành phần của cột sống như đĩa đệm và sụn khớp bị mất nước, hao mòn và hư tổn. Dây chằng giữ các đốt sống cũng trở nên lỏng lẻo hơn, khiến cột sống mất đi sự ổn định.
Để bù đắp cho sự mất vững này và cố gắng ổn định lại cột sống, cơ thể sẽ tự động tăng cường lắng đọng canxi tại các vùng bị tổn thương hoặc có áp lực lớn.
Quá trình "bồi đắp canxi" này dẫn đến sự hình thành các chồi xương (gai xương) tại rìa các đốt sống, đặc biệt là ở những vị trí chịu nhiều trọng lực hoặc áp lực như cột sống cổ và cột sống thắt lưng.
Nguyên nhân hình thành gai cột sống
Gai cột sống chủ yếu là kết quả của quá trình thoái hóa, nhưng có nhiều yếu tố có thể đẩy nhanh hoặc góp phần vào sự hình thành của chúng:
- Thoái hóa cột sống do tuổi tác
- Chấn thương cột sống hoặc viêm khớp mãn tính
- Lao động nặng, mang vác vật nặng sai tư thế
- Ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu
- Viêm cột sống mãn tính
- Các yếu tố khác: Yếu tố di truyền, thừa cân béo phì, chế độ dinh dưỡng hợp lý, sử dụng chất kích thích,...
Các yếu tố góp phần hình thành gai cột sống
Triệu chứng thường gặp
Không phải tất cả các trường hợp gai cột sống đều gây triệu chứng. Nhiều người có gai xương nhưng không hề cảm thấy đau hay khó chịu.
Triệu chứng chỉ xuất hiện khi gai xương cọ xát với các xương khác, dây chằng, hoặc chèn ép vào rễ dây thần kinh, tủy sống hoặc mạch máu. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Đau âm ỉ hoặc dữ dội, tăng lên khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi.
- Cứng khớp: Đặc biệt là vào buổi sáng khi thức dậy hoặc sau thời gian nghỉ ngơi.
- Hạn chế vận động: Khó khăn khi cúi, xoay người, vươn vai, gập người.
- Tê bì, yếu cơ: Do gai xương chèn ép dây thần kinh, gây cảm giác tê, ngứa, kim châm hoặc yếu sức ở các chi tương ứng.
- Dáng đi không vững, khó đi lại: Trong trường hợp nặng, chèn ép thần kinh có thể ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng và vận động.
- Các triệu chứng khác: Mất cảm giác ở vùng da liên quan, co thắt cơ, mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột (trong trường hợp rất nặng).
Các biện pháp điều trị
Việc điều trị gai cột sống chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng (giảm đau, giảm viêm), cải thiện chức năng vận động và ngăn ngừa các biến chứng. Các phương pháp điều trị được sử dụng hiện nay bao gồm:
Thay đổi thói quen
Nghỉ ngơi & điều chỉnh sinh hoạt.
Tránh mang vác nặng, cúi gập sai tư thế, ngồi/đứng quá lâu.
Tư thế làm việc đúng, nghỉ ngơi đủ khi đau cấp.
Dùng thuốc Tây y
Thuốc giảm đau thông thường: Paracetamol để giảm đau nhẹ đến trung bình.
Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac... giúp giảm đau và kháng viêm hiệu quả.
Tiêm corticoid tại chỗ: Trong một số trường hợp đau nhiều, bác sĩ có thể tiêm thuốc chống viêm trực tiếp vào vùng bị ảnh hưởng để giảm đau và viêm nhanh chóng.
Thuốc giãn cơ: Giúp giảm co thắt cơ, làm dịu cơn đau.
Vitamin nhóm B: (B1, B6, B12) hỗ trợ chức năng thần kinh, thường được dùng khi có dấu hiệu chèn ép thần kinh.
Vật lý trị liệu
Các bài tập vật lý trị liệu: Hướng dẫn các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp vùng lưng, cổ, bụng; kéo giãn cột sống; và cải thiện tầm vận động khớp.
Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm lạnh giúp giảm đau và sưng trong giai đoạn cấp tính. Chườm nóng giúp thư giãn cơ, tăng lưu thông máu, giảm đau mãn tính.
Điện trị liệu: Điện xung, siêu âm trị liệu, tia laser cường độ thấp... giúp giảm đau, giảm viêm, tăng cường tuần hoàn tại chỗ.
Kéo giãn cột sống: Bằng tay hoặc bằng máy giúp giảm áp lực lên đĩa đệm và rễ thần kinh.
Vật lý trị liệu giúp kéo giãn cột sống
Châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp
Giúp thư giãn cơ, giảm đau và cải thiện lưu thông máu. Nên thực hiện bởi người có chuyên môn.
Sử dụng dụng cụ hỗ trợ
Đai lưng, nẹp cổ trong giai đoạn đau cấp tính hoặc khi vận động nặng để cố định và giảm tải cho cột sống.
Sử dụng thuốc Xương khớp từ thảo dược
Các bệnh lý về xương khớp như thoái hóa hay gai cột sống thường mang tính chất mạn tính, kéo dài. Vì vậy, bên cạnh việc sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm trong những đợt cấp tính, người bệnh nên cân nhắc kết hợp thêm các phương pháp điều trị từ Đông y để cải thiện lâu dài, hướng đến xử lý từ nguyên nhân.
Các vị thuốc thường được sử dụng như Đương quy, Cẩu tích, Đỗ trọng, Đan sâm, Thiên ma, Tục đoạn, Cốt toái bổ, Liên nhục… có tác dụng bổ can thận, tăng cường khí huyết, thông kinh lạc, trừ phong thấp. Nhờ vậy, bài thuốc thường được dùng trong các trường hợp đau lưng, đau cột sống, đau thần kinh tọa, các chứng phong tê thấp: thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, nhức mỏi, cứng cơ xương khớp, tay chân tê bại; Hỗ trợ điều trị thoái hoá, vôi hoá, gai cột sống; Hỗ trợ phòng ngừa bệnh tái phát.
Hiện nay, bài thuốc xương khớp này đã được chuyển giao sản xuất tại nhà máy chuẩn GMP-WHO, tạo nên Thuốc Xương Khớp dạng viên nén tiện sử dụng và dễ bảo quản.
Thuốc Xương Khớp có bán ở hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc. Người bệnh gai cột sống có thể tham khảo sử dụng để hỗ trợ điều trị.
Điều trị ngoại khoa (Phẫu thuật)
Chỉ định khi điều trị bảo tồn không hiệu quả (sau ≥6 tháng) hoặc có biến chứng nặng.
Mục tiêu của phẫu thuật: Giải phóng chèn ép lên dây thần kinh hoặc tủy sống, chứ không phải là cắt bỏ tất cả các gai xương. Các kỹ thuật phẫu thuật có thể bao gồm:
- Cắt bỏ gai xương và giải phóng chèn ép: Loại bỏ phần xương mọc ra gây chèn ép.
- Phẫu thuật giải ép và cố định cột sống: Trong trường hợp cột sống mất vững.
Phòng ngừa gai cột sống như thế nào?
Áp dụng một số các biện pháp đơn giản sau đây có thể giúp bạn phòng ngừa và hạn chế hiệu quả nguy cơ hình thành gai cột sống:
- Duy trì tư thế đúng ngay cả khi làm việc hay nghỉ ngơi
- Tập luyện thường xuyên, tăng cường sức khỏe cơ lưng - bụng
- Kiểm soát cân nặng hợp lý
- Chế độ ăn đầy đủ canxi, vitamin D, collagen, magie… để nuôi dưỡng xương khớp
- Nghỉ ngơi – thư giãn hợp lý, tránh căng thẳng stress
- Khám xương khớp định kỳ
- Tránh các yếu tố nguy cơ: thuốc lá, rượu bia, chất kích thích, mang vác vật nặng,...
Việc phòng ngừa gai cột sống là rất quan trọng, và cần thực hiện càng sớm càng tốt, đặc biệt với người lớn tuổi, người làm việc văn phòng hoặc lao động nặng.
Sản xuất từ thảo dược, tại nhà máy chuẩn GMP-WHO, thuốc XƯƠNG KHỚP NHẤT NHẤT
Thành phần: (cho một viên nén bao phim) 645mg cao khô tương đương: Đương quy (Radix Angelicae sinensis) 750mg, Đỗ trọng (Cortex Eucommiae) 600mg, Cẩu tích (Rhizoma Cibotii) 600mg, Đan sâm (Radix et Rhizoma Salviae miltiorrhizae) 450mg, Liên nhục (Semen Nelumbinis nuciferae) 450mg, Tục đoạn (Radix Dipsaci) 300mg, Thiên ma (Rhizoma Gastrodiae elatae) 300mg, Cốt toái bổ (Rhizoma Drynariae) 300mg, Độc hoạt (Radix Angelicae pubescentis) 600mg, Sinh địa (Radix Rehmanniae glutinosae) 600mg, Uy linh tiên (Radix et Rhizoma Clematidis) 450mg, Thông thảo (Medulla Tetrapanacis papyriferi) 450mg, Khương hoạt (Rhizoma et Radix Notopterygii) 300mg, Hà thủ ô đỏ (Radix Fallopiae multiflorae) 300mg. Tá dược vừa đủ 1 viên. Tác dụng - Chỉ định: Tác dụng: Bổ can thận, tăng cường khí huyết, thông kinh lạc, trừ phong thấp. Chỉ định: Trị các chứng đau lưng, đau cột sống, đau thần kinh tọa, các chứng phong tê thấp: thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, nhức mỏi, cứng cơ xương khớp, tay chân tê bại. Hỗ trợ điều trị thoái hoá, vôi hoá, gai cột sống. Hỗ trợ phòng ngừa bệnh tái phát. Chống chỉ định - Thận trọng: Chống chỉ định: Phụ nữ có thai. Thận trọng: Phong thấp thể nhiệt. Liều dùng - cách dùng: Uống thuốc sau khi ăn - Người lớn: ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 2 viên. - Trẻ em từ 8-15 tuổi: ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên. Chống chỉ định-tác dụng không mong muốn- sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc cho con bú: Không sử dụng cho phụ nữ có thai. Thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ cho con bú. Sản xuất tại: CÔNG TY TNHH DƯỢC PHẨM NHẤT NHẤT Cụm công nghiệp Liên Hưng, ấp Bình Tiền 2, xã Đức Hòa Hạ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An. Số Giấy xác nhận nội dung quảng cáo thuốc: 16/2022/XNQC/YDCT ngày 10/10/2022 ĐỌC KỸ HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG TRƯỚC KHI DÙNG |
Bình luận
TVQuản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm