Chiến thuật với môn Ngữ văn thi vào lớp 10

Chiến thuật với môn Ngữ văn thi vào lớp 10
Ngữ văn không còn là môn “học thuộc”. Học sinh cần kỹ năng và năng lực đọc - viết thực sự mới có thể tự giải quyết được các câu hỏi của đề thi.

Chiến thuật với môn Ngữ văn thi vào lớp 10

Cô Ngô Thị Thanh Huyền và học sinh Trường THCS Ban Mai trong giờ Ngữ văn.

Cô Ngô Thị Thanh Huyền - Tổ trưởng Tổ Ngữ văn, Trường THCS Ban Mai (Hà Đông, Hà Nội) những lưu ý giúp thí sinh đạt kết quả tốt với môn Ngữ văn trong kỳ thi vào lớp 10 tại Hà Nội.

Với sự thay đổi trong định hướng đề thi theo Chương trình GDPT 2018, môn Ngữ văn đã không còn là môn “học thuộc”, các em học sinh cần có những kỹ năng và năng lực đọc - viết thực sự mới có thể tự giải quyết được các câu hỏi của đề thi. Dưới đây là một số định hướng và phương pháp làm bài môn Ngữ văn hiệu quả:

Nắm chắc cấu trúc đề thi và các dạng bài.

Cô Ngô Thị Thanh Huyền cho biết, đề thi môn Ngữ văn vào 10 theo Chương trình GDPT 2018 gồm 2 phần chính:

Đọc hiểu (4 điểm): Văn bản là những ngữ liệu ngoài sách giáo khoa, thường là thơ hoặc văn xuôi hiện đại, gần gũi, mang giá trị nhân văn. Phần đọc hiểu có từ 4 - 5 câu hỏi với các mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng.

Viết (6 điểm), gồm 2 phần: Viết đoạn văn nghị luận văn học (khoảng 200 chữ); viết bài văn nghị luận (về những vấn đề gần gũi, được quan tâm trong ).

Với cấu trúc này, học sinh cần nắm được các kỹ năng đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại để trả lời các câu hỏi ở phần I, hiểu và vận dụng được, liên hệ được bài học, thông điệp từ văn bản tới đời sống thực tế.

Bên cạnh đó, học sinh cần có kỹ năng tạo lập văn bản nghị luận xã hội (bài văn nghị luận xã hội), đảm bảo việc tổ chức một bài văn nghị luận xã hội đủ các yếu tố: luận đề, luận điểm, lý lẽ, bằng chứng; khai thác đúng kiểu bài, biết lý lẽ, bằng chứng phù hợp, lập luận thuyết phục, trình bày mạch lạc.

Chiến thuật đọc hiểu

Chủ đề của các văn bản đọc hiểu thường xoay quanh gia đình, quê hương, tuổi thơ, thiên nhiên - hướng tới những tình cảm gần gũi, cao đẹp, trong sáng, phù hợp với lứa tuổi. Các dạng câu hỏi thường gặp như sau:

Thứ nhất là một số dạng câu hỏi với thơ: Xác định thể thơ, hình ảnh, mạch cảm xúc, chủ đề, biện pháp nghệ thuật…; phân tích hiệu quả biểu đạt, giá trị biểu cảm (của các hình ảnh, biện pháp tu từ); hiểu và liên hệ với thực tế cuộc sống.

Thứ hai là một số dạng câu hỏi với văn bản truyện: Xác định ngôi kể, tình huống; nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp; phân tích của biện pháp tu từ trong một câu văn/ một đoạn văn cụ thể; phân tích, đánh giá được vai trò của các chi tiết quan trọng; vận dụng, liên hệ, rút ra thông điệp, bài học…

Đối với dạng câu hỏi thông điệp, học sinh được khuyến khích tự tin nêu quan điểm, miễn sao các bạn có lập luận và những cảm nhận tới từ trải nghiệm cá nhân hợp lý.

Chiến thuật viết

Đối với dạng câu hỏi viết đoạn văn nghị luận văn học: Cô Ngô Thị Thanh Huyền lưu ý đây không phải kiểu bài mới, học sinh đã được làm quen với đoạn nghị luận văn học từ lớp 6,7,8 với các mức độ và yêu cầu cần đạt khác nhau. Tới lớp 9, gần như các em đã nắm được các bước tìm ý, lập dàn ý cho đoạn nghị luận văn học và hiểu được bản chất của dạng bài này.

Để viết được đoạn nghị luận văn học, học sinh cần nắm chắc nội dung văn bản, hiểu nội dung và cách biểu đạt của tác giả thông qua hệ thống ngôn từ và các biện pháp nghệ thuật. Từ việc hiểu văn bản, các bạn sẽ trình bày, phân tích, thuyết phục người đọc có cách hiểu như mình.

Đoạn văn nghị luận văn học trong đề thi vào 10 thường có dung lượng quy định khoảng 200 chữ, nêu cảm nhận về đoạn thơ, hoặc chi tiết, nhân vật truyện.

Các em lưu ý, với dung lượng này chúng ta không thể khai thác đầy đủ toàn bộ nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, vì thế các em cần đặt trọng tâm vào đúng câu lệnh và phạm vi yêu cầu của đề để khai thác.

Đặc biệt, cần ghi nhớ kỹ các chi tiết tiêu biểu, hình ảnh, sự việc trong phạm vi đó. Khi viết đoạn, nên lựa chọn kiểu đoạn sẽ viết (diễn dịch, quy nạp hay tổng phân hợp). Một đoạn văn cần được viết theo một kiểu đoạn nhất định để thống nhất cách tổ chức, sắp xếp ý và trình bày được mạch lạc, chặt chẽ.

Đối với dạng câu hỏi viết bài văn nghị luận xã hội: Đây là dạng bài các em đã được làm quen từ các lớp dưới. Đề bài văn nghị luận xã hội khá rộng, có thể là những vấn đề, hiện tượng xã hội đang được xã hội quan tâm, có thể là những vấn đề thuần tuý về truyền thống, đạo đức, đạo lý, , ứng xử…

Dù ở phạm vi nào, khi làm bài nghị luận xã hội, các em cũng cần chú ý các thao tác: Xác định rõ yêu cầu của đề bài; tìm ý và lập dàn ý cho bài; thực hành viết từng phần.

Trong đó nội dung phần mở bài cần nêu được vấn đề bàn luận. Thân bài cần tập trung triển khai hệ thống luận điểm và các lý lẽ, bằng chứng đi theo để chứng minh, giải thích, thuyết phục người đọc tin vào luận điểm mình đưa ra.

Lưu ý, để có được hệ thống bằng chứng hay, phong phú, các em cần chịu khó đọc thêm sách báo, nghe tin tức để cập nhật những thông tin có tính thời sự.

Các dẫn chứng mang tính chủ quan (những câu chuyện của chính cá nhân hoặc người thân/người quen, bạn bè) vẫn có thể dùng trong bài. Tuy nhiên, bên cạnh đó các em cần kết hợp với các dẫn chứng khách quan khác để tăng tính thuyết phục trong quá trình lập luận.

Chương trình Ngữ văn 2018 với tinh thần chấm khá “mở”, thầy cô trên tinh thần ghi nhận và trân trọng những ý kiến lý lẽ sáng tạo hoặc thể hiện tư duy phản biện của học sinh, miễn sao các lý lẽ đưa ra phù hợp, nhân văn.

Một vài “bí kíp”

Một vài “bí kíp” khi làm bài môn Ngữ văn được cô Ngô Thị Thanh Huyền chia sẻ như sau:

Đọc kỹ đề: Đề Ngữ văn đều là ngữ liệu mới, ngoài sách giáo khoa và là ngữ liệu lần đầu các em tiếp xúc, vì vậy các em cần dành thời gian đọc kỹ ngữ liệu và các câu hỏi trong đề. Nguyên tắc là không đọc 1 lần đã làm ngay mà nên đọc đi đọc lại 2-3 lần, gạch chân dưới các từ khoá quan trọng.

Dùng nháp - bắt buộc: Thường nhiều bạn học sinh nghĩ chỉ môn Toán mới cần nháp nhưng thực tế Ngữ văn cũng là môn các bạn thật sự rất cần nháp trước khi làm bài.

Thao tác nháp thường phải nhanh, các bạn chỉ dựng khung, sườn cho bài viết hoặc câu trả lời. Cách nhanh nhất là các bạn chỉ dùng sơ đồ, kí hiệu và các từ khoá. Việc nháp trước nội dung sẽ giúp các em định hình được trình tự viết trong đầu trước khi hạ bút. Và trong quá trình nháp, kiến thức được tái hiện có hệ thống hơn.

Ngắn gọn – đúng – trúng ý câu hỏi: Nhiều bạn nghĩ rằng, cứ trả lời môn Ngữ văn là phải dài mới hay mới được nhiều điểm. Đây là quan niệm chưa đúng. Thực tế khi chấm điểm, các thầy cô hay chấm theo ý. Điều đó có nghĩa là yếu tố quan trọng đầu tiên là các bạn cần “trả lời trúng” “trả lời đủ”, hỏi gì trả lời nấy, không cố gắng viết dài, viết thừa nội dung, vừa không có điểm, vừa tốn thêm thời gian và thậm chí có khi còn…sai hơn.

Trình bày mạch lạc- sạch sẽ- chữ viết rõ ràng: Tiến trình bài làm cần được trình bày thành các câu, các phần rõ ràng trong bài thi, tránh gạch xoá nhiều, tránh trình bày bổ sung các ý nhỏ quá nhiều. Chữ viết không nhất thiết phải thật đẹp, nhưng cần “thật rõ” các nét để giám khảo có thể đọc được, dịch được, và chấm được. Cẩn thận trong cách trình bày chính là một cách bạn tôn trọng giám khảo và tôn trọng chính bài làm của mình.

Cuối cùng, hãy “học theo cách của bạn”: Mỗi học sinh có một năng lực khác nhau với môn Ngữ văn vì vậy mỗi học sinh sẽ có thể tự chọn cho mình một phương pháp học hiệu quả và phù hợp. Các em hãy tự tin vào phương pháp chính mình lựa chọn nếu nó phù hợp và mang lại kết quả tốt.

Bình luận

0 bình luận, đánh giá

TVQuản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Trả lời.
Thông tin người gửi
Nhấn vào đây để đánh giá
Thông tin người gửi
Cùng chuyên mục
Từ viễn thông đến game online: INTER ITS bước vào hệ sinh thái số với hai giấy phép chiến lược

Từ viễn thông đến game online: INTER ITS bước vào hệ sinh thái số với hai giấy phép chiến lược

05-06-2025 18:03

Công ty Cổ phần Giải pháp Công nghệ Thông tin Quốc tế (INTER ITS., JSC) đã khẳng định vai trò tiên phong trong đổi mới sáng tạo khi cùng lúc phát huy các sản phẩm công nghệ lõi và mở rộng sang lĩnh vực viễn thông, nội dung số.

Bài xem nhiều

Đáng chú ý

Nổi bật trang chủ
Từ viễn thông đến game online: INTER ITS bước vào hệ sinh thái số với hai giấy phép chiến lược
05 Tháng 06, 2025

Công ty Cổ phần Giải pháp Công nghệ Thông tin Quốc tế (INTER ITS., JSC) đã khẳng định vai trò tiên phong trong đổi mới sáng tạo khi cùng lúc phát huy các sản phẩm công nghệ lõi và mở rộng sang lĩnh vực viễn thông, nội dung số.

Đọc thêm
Điểm ưu tiên tuyển sinh đại học: Không bị ảnh hưởng bởi sáp nhập

Điểm ưu tiên tuyển sinh đại học: Không bị ảnh hưởng bởi sáp nhập

05 Tháng 06, 2025

Trong bối cảnh sắp xếp lại xã, phường, việc cộng điểm ưu tiên trong tuyển sinh đại học năm 2025 là vấn đề được thí...

HLV Kim Sang-sk ‘bắt bài’ tuyển Malaysia

HLV Kim Sang-sk ‘bắt bài’ tuyển Malaysia

05 Tháng 06, 2025

Huấn luyện viên Kim Sang-sik tỏ ra thận trọng trước trận làm khách của Malaysia ở vòng loại cuối Asian Cup 2027.

Bắt 3 vụ vận chuyển hàng lậu trị giá gần 1 tỷ đồng

Bắt 3 vụ vận chuyển hàng lậu trị giá gần 1 tỷ đồng

05 Tháng 06, 2025

Trong 1 đêm, lực lượng chức năng tại Quảng Trị bắt 3 vụ vận chuyển hàng lậu là thuốc lá, rượu bia... có giá trị...

Minh bạch giá bất động sản: Cần biện pháp 'gỡ rối'

Minh bạch giá bất động sản: Cần biện pháp 'gỡ rối'

05 Tháng 06, 2025

Thị trường bất động sản đang đối mặt với nhiều thách thức khiến giá nhà đất tăng cao vượt xa khả năng chi trả của...

90 ngày hoãn thuế đối ứng sắp kết thúc, doanh nghiệp Việt Nam nên

90 ngày hoãn thuế đối ứng sắp kết thúc, doanh nghiệp Việt Nam nên "ứng xử" thế nào?

05 Tháng 06, 2025

PGS. TS Phạm Thế Anh cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam phải chủ động tỷ lệ nội địa hoá và xuất xứ hàng hoá. Bởi...

Ngoại hình trẻ 'khó tin' ở tuổi U50 của nữ diễn viên Ha Ji Won

Ngoại hình trẻ 'khó tin' ở tuổi U50 của nữ diễn viên Ha Ji Won

05 Tháng 06, 2025

Ngoại hình trẻ trung và săn chắc của Ha Ji Won khiến người hâm mộ khó có thể tin rằng cô đã 47 tuổi.

Sốc: Barca bị trừ điểm ngay vòng bảng Champions League mùa tới?

Sốc: Barca bị trừ điểm ngay vòng bảng Champions League mùa tới?

05 Tháng 06, 2025

Barcelona đang đối mặt với nguy cơ bị UEFA trừng phạt nghiêm khắc sau khi tiếp tục vi phạm luật công bằng tài chính (FFP)...

Ông Zelensky cảnh báo châu Âu về 'Kế hoạch' Belarus đáng sợ của Nga

Ông Zelensky cảnh báo châu Âu về 'Kế hoạch' Belarus đáng sợ của Nga

05 Tháng 06, 2025

Tổng thống Ukraine Zelensky đã cảnh báo về mối đe dọa từ Belarus, nơi nhà lãnh đạo Lukashenko là đồng minh thân cận nhất của...

Thịt lợn có những dấu hiệu này, rẻ mấy cũng tránh xa kẻo “rước bệnh vào người”

Thịt lợn có những dấu hiệu này, rẻ mấy cũng tránh xa kẻo “rước bệnh vào người”

04 Tháng 06, 2025

Thịt lợn ôi thiu và kém chất lượng không chỉ khiến món ăn mất ngon mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe,...

Đà Nẵng chi 1.400 tỷ đồng làm dự án công viên

Đà Nẵng chi 1.400 tỷ đồng làm dự án công viên

04 Tháng 06, 2025

Đà Nẵng chi 1.400 tỷ đồng làm dự án công viên, trong đó, chi phí giải phóng mặt bằng là gần 1.300 tỷ đồng.

Hotgirl 'ăn mỹ phẩm' đình đám đột ngột qua đời

Hotgirl 'ăn mỹ phẩm' đình đám đột ngột qua đời

04 Tháng 06, 2025

Sự ra đi đột ngột của hotgirl 'ăn mỹ phẩm' nổi đình đám ở Đài Loan (Trung Quốc) đã gây ra nhiều mối lo ngại...

"Bằng chứng về cuộc bao vây", nhà báo phương Tây bị sốc bởi Moscow

04 Tháng 06, 2025

Moscow không hề cảm thấy áp lực từ các lệnh trừng phạt và vẫn tiếp tục phát triển theo cách riêng của mình, nhà báo...

Hoàng Đức tiếc cho Công Phượng

Hoàng Đức tiếc cho Công Phượng

04 Tháng 06, 2025

Tiền đạo Hoàng Đức cảm thấy tiếc nuối khi Công Phượng phải chia tay đội tuyển Việt Nam vì chấn thương.

Dế Mèn 'đối đầu' Doraemon: Doanh thu phụ thuộc tình cảm khán giả

Dế Mèn 'đối đầu' Doraemon: Doanh thu phụ thuộc tình cảm khán giả

04 Tháng 06, 2025

Nếu chỉ nhìn qua con số doanh thu hiện tại thì có lẽ nhiều người sẽ cho rằng, Dế Mèn đối đầu với Doraemon sẽ...

0.70816 sec| 2311.57 kb